رأی خلاصه جریان پرونده

خلاصه جریان پرونده:
در پرونده پیش رو شرح ما وقع همان است.که در گردشکار دادنامه فرجامخواسته امده که عینا اورده می شود.:
پرونده حکایت دارد. که حسب گزارش مرجع انتظامی در تاریخ ۱۳۹۶/۸/۶ در *که فردی با مراجعه حضوری به هویت م. ی. فرزند ق. به ان مرجع اعلام داشته که در تاریخ ۱۳۹۶/۸/۳ بین ساعت ۳ الی ۶ صبح فردی بنام س. م. ت. به قتل رسیده است.و در شرح ان اورده است.که در شب قبل یعنی مورخ ۱۳۹۶/۸/۲ وی ( م. ی. ) و س. م. ت. و م. ب. غ. در منزل فرد اخیر الذکر بودیم که من ساعت ۱۰/۳۰ دقیقه شب منزل را ترک کردم لکن ان دونفر ( مقتول و م. ب. غ. ) در منزل بودند صبح ساعت ۶ م. ب. به وی زنگ زد و گفت کار واجب دارد. با وصف اینکه به سر کار رفته برگشت و نزد غ. می رود و وی خبر از این می دهد که م. ت. در منزل وی اتش گرفته و فوت کرده است.بلحاظ اینکه انها می خواستند قتل را به گردن من بیاندازند مرا وادار کردند. که سه نفری جسد را بردیم دفن کردیم با هماهنگی مراجع انتظامی و قضایی جسد از محل خارج به پزشکی قانونی منتقل شد در مرجع انتظامی از م. ی. تحقیق شد اظهار داشت ان شب به جهت اینکه ان مرحوم به م. ب. غ. بدهکار بود جهت پرداخت بدهی خود پول نقد نیاورده بود و می گفت چک دارد. حاضر است.بدهد ولی م. ب. غ. قبول نمی کرد می گفت فروشنده مواد پول نقد می خواهد موقعی که من بیرون می رفتم م. ب. هم بیرون رفته بود ، تا اینکه وی صبح به من زنگ زد و حادثه را توضیح داد از س. م. م. غ. تحقیق شد دفن جسد را قبول نموده است.لکن اعلام داشته در قتل نقش نداشته است.و اطلاعی از نحوه فوت ان مرحوم ندارد. لکن دیده است.که قسمتی از بدن ان مرحوم اتش گرفته و سوخته بود از س. ب. غ. تحقیق شد اظهار داشت که قتل را قبول ندارم. موقعی که از منزل بیرون می رفتم م. ی. و ان مرحوم در منزلم بودند وقتی از بیرون برگشتم م. ی. را در منزل ندیدم لکن پس از ورود به داخل خانه دیدم ان مرحوم در حال سوختن است.و اتش را خاموش کردم و ما از ترس اینکه این اتفاق در منزلش رخ داده جسد را سه نفری پنهانی دفن کردیم و لکن قتل را قبول ندارم. از اولیای دم س. ح. ت. ( پدر ) و خانم م. ر. ک. ( مادر ) و خانم س. پ. ( ه. ) و فرزند ا. ان مرحوم بنامهای س. ا. ح. ( فرزند ) س. ه. ( فرزند ) س. ف. ( فرزند ) ش. جملگی ت. فرزند ا. مرحوم س. م. ت. با ولایت قهری اقای س. ح. ت. جملگی تقاضای قصاص نفس متهم را نموده اند هر سه متهم با صدور قرار بازداشت موقت به اتهام مشارکت در قتل عمدی و دفن جسد بدون اطلاع روانه زندان شدند متهم س. م. م. غ. اقای ح. گ. را بعنوان وکیل خویش معرفی نموده نامبرده به قرار عدم دسترسی به پرونده اعتراض نموده شعبه *دو بدان رسیدگی و قرار عدم دسترسی به پرونده را تایید نمده است ، معاینه جسد توسط پزشکی قانونی انجام پذیرفته گزارش ان در صفحه ۱۳۱ منعکس می باشد. از جمله صدمات وارده شکستگی های دنده های تحتانی هر دو سمت قفسه سینه اعلام گردید ، اقای غ. م. وکالت اقای س. م. ب. غ. را پذیرفته است ، اقای ح. خ. وکالت اولیای دم را پذیرفته است. ( ص ۲۹۸ ) در چند مرحله قرار تامین کیفری ابقای گردید.که بدان اعتراض و شعبه ۱۰۲ پس از رسیدگی انرا تایید نموده است ، نظریه پزشکی قانونی در خصوص علت تامه فوت ، جراحت عمیق خلف قفسه سینه و جراحت شکم همراه با بیرون زدن روده ها و شکستگی دنده های قفسه سینه عوارض ناشی از صدمات متعدد شامل اصابت جسم نافذ و جسم سخت به ناحیه تنه را اعلام نموده است ، ضمنا با توجه به عدم مشاهده دوده در زیر تارهای صوتی سوختگی بعد از مرگ را عنوان نموده است. ( ص ۳۴۵ ) متهم م. ب. در چندین نوبت در زمان بازجویی در مرجع انتظامی و نزد بازپرس منکر قتل شده لکن بالاخره در تاریخ ۱۳۹۷/۸/۲۹ با ذکر جزییات به نحوه قتل ان مرحوم اقرار نمود که به لحاظ عدم پرداخت بدهی بابت مواد که ان مرحوم به م. ب. غ. داشت بین انها جر و بحث شده و نهایتا با ضربات چاقو ان مرحوم را به قتل رسانیده است. ( ص ۴۶۸ ) بازسازی صحنه جرم بعمل امده است. ( ص ۴۶۹ الی ۴۷۲ ) برای دیگر متهمین قرار تبدیل به وثیقه به اتهام مشارکت در دفن جسد شده است ، قرار نهایی توسط بازپرس صادر اتهام م. ب. غ. به اتهام مباشرت در قتل عمدی و هرسه متهم به اتهام مشارکت در دفن جسد می باشد. کیفر خواست ان بر مبنای فوق صادر شده است. ( ص ۴۸۷ ) پرونده به دادگاه ارسال معاون محترم ارجاع پرونده را به این شعبه ارجاع مستشار دادگاه کیفری یک مبادرت به تهیه گزارش نمود ( ص ۵۰۵ ) دادگاه با تشکیل چند جلسه وقت رسیدگی و اخذ اظهارات طرفین ، استماع مطلعین پرونده و دفاع متهم و تفهیم اتهام و اخذ اخرین دفاع و نیز استماع دفاعیات وکلای انها اقدام نموده است.پرونده حکایت دیگری ندارد.
رای دادگاه - به موجب کیفر خواست صادره از دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان *به شماره *مورخ ۱۳۹۷/۹/۳ در خصوص اتهام اقای م. ب. غ. فرزند س. م. متولد ۱۳۷۰ با سواد شغل ازاد تابعیت ایرانی ، مذهب شیعه ، اهل و ساکن *، مجرد فاقد سابقه پیشینه کیفری با قرار تامین کیفری از نوع بازداشت موقت با وکالت اقای غ. م. دائر بر مباشرت در قتل عمدی مرحوم م. ت. با ضربات چاقو و مشارکت در دفن جسد ان مرحوم بدون اطلاع مامورین هیات دادگاه نظر به محتویات و مندرجات پرونده گزارش مرجع انتظامی و تحقیقات بعمل امده از سوی ان مرجع و شکایت اولیای دم به دلالت گواهی انحصار وراثت به شماره ۶۳۲ مورخ ۱۳۹۷/۱۰/۲۹ صادره از شعبه *۱- س. ح. ت. ( پدر ) ۲- م. ر. ک. ( مادر ) ۳- س. پ. ( همسر ) ۴- س. ا. ح. ۵- س. ه. ۶- س. ف. س. شهرت هر سه نفر ت. ( فرزند ا. ) معرفی گردیدند که کلیه وراث و نیز صغار با ولایت قهری اقای س. ح. ت. تقاضای قصاص نفس متهم را نموده اند و نیز حسب شکایت شکات و تحقیقات بعمل امده خلاصتا نقل به مضمون از انان بدین توضیح که به جهت وجود سابقه دوستی بین ان مرحوم با متهم س. م. ب. غ. و اعتیاد انها به مواد مخدر منزل مسکونی متهم محل تجمع افراد جهت استعمال بوده و از این بابت ان مرحوم به جهت اینکه مواد از متهم تهیه می نمود به وی مبلغ ۷۰۰/۰۰۰ تومان بدهکار می گردد. و قرار شد در شب مذکور مبلغ را به متهم بپردازد لکن به جهت عدم تهیه پول و وجود جر و بحث بین انها و ورود ضربات چاقو به ان مرحوم و جهت دفن نمودن جسد از برادر خود س. م. م. غ. و م. ی. کمک می گیرد و سه نفری فردا غروب جسد را در جلوتر از دامداری خود داخل اراضی کشاورزی دفن می نمایند و در جهت رد گم کردن اقدام به اتش سوزی منزل ( فرش ) نموده تا این قتل بعنوان حادثه جلوه نماید. و بعد از اتش سوزی من و برادرم م. م. زنگ زدیم به م. ی. که ( وی نیز در ان شب با ما دو نفر بوده است.و همان شب رفته بود ) باید بیایید اتفاقی افتاده و پس از امدن وی با صحبت کردن و با بیان اینکه توهم شریک جرم هستی وی را متقاعد کردند. تا نسبت به دفن جسد به انها کمک نمایند هرچند متهم م. ب. غ. در مراحل اولیه تحقیقات سعی نموده که متقاعد کند در قتل نقشی نداشته و پس از مراجعت از منزل پسر عمه اش که برای تعمیر کامپیوتر وی به منزلش رفته بود وقتی به منزل برگشته از روی دیوار وارد منزل خود شد و از شیشه پنجره متوجه روشنایی ناشی از سوختن شده وقتی وارد اتاق شد دید که ان مرحوم در حال سوختن است.که چندین مرتبه این موضوع را تکرار نموده و لکن در مراحل بعدی بخصوص در تاریخ ۱۳۹۷/۸/۲۹ ( ص ۴۶۸ الی ۴۷۲ ) در نز بازپرس محترم در تشریح صحنه جرم که از صحنه فیلم برداری و در قالب سی دی تهیه پیوست پرونده می باشد. نامبرده در کمال ارامش و بدون هرگونه اجبارو اکراه اقرار مقرون به واقع می نماید. که وی ان مرحوم را به قتل رسانیده و س. م. ی. و س. م. م. غ. نقشی در قتل نداشته و اصلا در صحنه جرم در ان لحظه حضور نداشتند و انها فقط در دفن جسد به وی کمک کردند. فقط در دفاع بیان داشت من از خودم دفاع کردم اگر من چاقو را نمی زدم ولی ( ان مرحوم ) چاقو را به من می زد الان از این بابت ناراحت هستم و همیشه منتظر تماس وی هستم ( ص ۴۷۷ ) و دو متهم دیگر منکر قتل بوده و لکن اقرار به اتهام خود در مشارکت در دفن جسد نمودند و علت انرا ترس از ابرو اعلام کردند. ، مع الوصف نظریه پزشکی قانونی علت تامه فوت را جراحت عمیق خلف قفسه سینه و جراحت شکم همراه با بیرون زدن روده ها و شکستگی دنده های قفسه سینه و عوارض ناشی از صدمات متعدد شامل اصابت جسم نافذ و جسم سخت به ناحیه تنه را اعلام نموده و در خصوص سوختگی نیز بلحاظ عدم مشاهده دوده در زیر تارهای صوتی سوختگی بعد از مرگ را می توان اعلام نمود که نظریه مذکور با اقرار متهم منطبق و مقرون به واقع بوده و نظریه کارشناسی نیز مغایرتی با اوضاع و احوال مسلم قضیه نداشته است.و استماع دفاعیات غیر موثر وکیل متهم تلاش نمودند که در جهت برائت موکل خویش فروضاتی را بیان نمایند دادگاه با مداقه در لوایح دفاعیات وکیل محترم انها را با عنایت به اظهارات مطلعین پرونده واقاریر متهم موصوف و تشریح صحنه غیر موثر تشخیص نموده است.و در خصوص دفاعیات متهم ( م. ب. غ. ) مبنی بر دفاع از خود با توجه به اینکه حسب الاقرار وی نامبرده از چاقوی همان مقتول استفاده کرده است.برفرض صحت ادعای متهم وقتی وی چاقو را از ید مقتول خارج نموده است.از شمول دفاع مشروع خارج گردیده چرا که اولا دیگر مقتول بعنوان مهاجم نبوده تا در مقابل ان دفاع نموده ثانیا با خروج چاقو از ید مقتول وصف ضرورت در دفاع مشروع هم زایل می گردد. بنا بر این دفاع نامبرده در این باب غیر موثر می باشد. مع الوصف هرچند متهم در نزد بازپرس اقرار نموده ولکن در نزد دادگاه منکر قتل گردیده و اقرار در نزد بازپرس و مرجع انتظامی ناشی از اجبار و اکراه دانسته است.لکن در دادگاه با عنایت به قرائن و امارات ذیل انتساب اتهامات را از طریق حصول علم احراز می نماید.۱- قتل در منزل متهم به وقوع پیوسته است.۲- حضور متهم در شب قتل در همان منزل ۳- اظهارات بعضا متناقض متهم با اظهارات برادرش م. م. غ. از جمله بیان ساعت خروج از منزل و ساعت ورود و برگشتن ۴- وجود اثار ضرب و جرح بر روی بدن مقتول ۵- علیرغم ادعای متهم مبنی بر اینکه علت فوت اتش سوزی بوده لکن نظریه پزشکی قانونی در جهت تعیین علت تامه فوت به جهت عدم وجود دوده در لابه لای تارهای صوتی حکایت دارد. که فوت متوفی قبل از حریق بوده است.۶- اقدام متهم به همراه دیگر متهمین در جهت محو و از بین بردن اثار جرم از جمله تمیز کردن اتاق ، جمع اوری فرش سوخته شده ، رنگ امیزی دیوار و غیره ۷- دفن جسد بدون اطلاع مامورین بصورت مخفیانه ۸- اقرار مقرون به واقع متهم در نزد بازپرس در بازسازی صحنه جرم و انکار بلاوجه وی در جلسات دادرسی ۹- اختلاف مالی فی مابین طرفین که ناشی از خرید مواد مخدر توسط مقتول به متهم داشته که قرار بود در شب حادثه مقتول به متهم بپردازد ولکن پرداخت ننموده است.۹- نظریه پزشکی قانونی و دیگر قرائن و امارات موجود در پرونده وقوع قتل و انتساب ان از ناحیه متهم مذکور بنظر دادگاه محرز و مسلم است.و اقدام وی منطبق است.با بند ب ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی و مواد ۱۶۰٫۲۱۱٫۳۸۱٫۴۱۷٫۴۳۶ قانون مرقوم و با عنایت به ایه شریفه ۱۷۸٫۱۷۹ از سوره مبارکه بقره از قران کریم که می فرماید یا ایها الذین امنو کتب علیکم القصاص فی القتلی و نیز ولکم فی القصاص حیاه یا اولی الالباب لعلکم تتقون دادگاه متهم را از حیث مباشرت در قتل عمدی مرحوم س. م. ت. حکم به قصاص نفس را صادر و اعلام میدارد. اجرای حکم منوط به استیذان از ریاست محترم قوه قضاییه و رعایت شرایط و کیفیات قصاص می باشد. و از باب اتهام دفن جسد به تحمل حبس به مدت یکسال صادر و اعلام میدارد. در ضمن در خصوص احراق جسد که از فحوای پرونده استنباط می گردد. به لحاظ اینکه دادگاه بموجب قانون مکلف به رسیدگی در چارچوب کیفر خواست می باشد. که در مانحن فیه این اقدام متهم در کیفر خواست قید نگردیده شد دادگاه مواجه با تکلیف نمی باشد. رای صادره حضوری و ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل فرجامخواهی در دیوانعالی کشور می باشد.
در پی ابلاغ دادنامه ۱- اقای غ. س. چ. خ. به وکالت از خانم س. م. ر. ک. به شرح درخواست و لایحه مورخ ۹۸/۰۵/۱۰ خود در اوراق ۶۲۴٫۶۲۷ و ۶۳۳ پرونده ۲- س. م. ب. غ. ( محکوم علیه ) طی لایحه مورخ ۹۸/۰۵/۲۶ خود در برگ های *پرونده ۳- اقای غ. م. به وکالت از اقای س. م. ب. غ. برابر لایحه و درخواست مورخ ۹۸/۰۵/۰۷ در اوراق *پرونده فرجامخواهی به عمل اورده ردیف اول اجمالا یاد اور شده است.که برابر محتویات و مندرجات پرونده هر سه متهم در قتل مرحوم س. م. ت. مشارکت داشته که دادگاه به این امر توجهی نکرده و رسیدگی به اتهام دو متهم دیگر س. م. م. غ. و م. ی. دائر به دفن حسن مقتول بدون اطلاع به مقامات ذی صلاح برابر رای وحدت رویه شماره *هییت عمومی دیوان عالی کشور و … نیز در صلاحیت شعبه *بوده حال ان که دادگاه در ان مورد قرار عدم صلاحیت به شایستگی شعبه *صادر نموده و دادگاه در حالی که پرونده در مورد اتهام دو متهم دیگر در شعبه *مفتوح بوده در مورد س. م. ب. غ. رای صادر کرده که خالی از اشکال نیست و در پرونده س. م. ب. غ. دو نفر یاد شده را به عنوان مطلع دعوت کرده حال ان که خود متهم هستند. متهمین به طور مشارکت بدوا مقتول را کشته و سپس اتش زده و پنهانی دفنش نموده اند. ردیف دوم یاد نیز اجمالا مدعی اکراه و اجبار در اعترافات قبلی خود شده و گفته است.برای اثبات بیگناهی خود شاهدانی دارد. که مورد توجه دادگاه قرار نگرفت و ردیف سوم نیز اجمالا مدعی شده است.که مصرف زیاد مواد مخدر در حالت بیماری و صدمات جسمی تصادف فشار بیشتری به مغز و اندام مقتول وارد و موجب بروز بیماری صرع و تشنج گردیده در حالی که به طور درازکش در کنار وسیله گردسوز که پر از نفت بوده و تشنج موجب برخورد با ان شده و در اثر واژگونی اتش سوزی رخ داده و قلب مقتول از کار افتاده و فوت می نماید. و موکل هر چند در مراحل دادسرا بعد از چندین ماه اقرار کرده ولی در مراحل بعدی قتل را انکار و علت اقرار را فشار جسمانی و روحی در مرحله تحقیقات اعلام نموده است.و این اقرار برای فرار از اذیت و ازار والدینش توسط مامورین بوده است. رسیدگی به این شعبه دیوان عالی کشور ارجاع با قرائت گزارش اقای م. ح. و ملاحظه نظریه اقای ح. خ. دادیار دادسرای دیوان عالی کشور مبنی بر: ابرام – بشرح اتی اقدام به صدور رای می گردد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه
دادنامه فرجامخواسته از جهات ذیل مخدوش ارزیابی و قابل ابرام نیست. اولا انکه برابر نظریه پزشکی قانونی در برگ ۳۴۵ علت تامه فوت س. م. ت. جراحت عمیق خلف قفسه سینه و جراحت شکم همراه با بیرون زدن روده ها و شکستگی دنده های قفسه سینه که این عوارض ناشی از صدمات متعدد شامل اصابت جسم نافذ و جسم سخت به ناحیه تنه ایجاد شده اعلام گردیده و البته فوت در اثر سوختگی نیز به جهت ان که سوختگی از توجه به اینکه دوده در زیر تارهای صوتی مشاهده نشده منتفی دانسته شده است. از توجه به مفاد این نظریه دو الت بکار رفته است. هم جسم نافذ و هم جسم سخت که هر دو علت فوت بوده اند. بکارگیری دو جسم و نیز ورود صدمات متعدد نشانگر ان است.که علی القاعده باید بیش از یک نفر در قتل دخالت داشته باشد. که اولیای دم و وکیلشان مدعی هستند هر سه متهم س. م. ب. غ. ، س. م. م. غ. و م. ی. در قتل شرکت داشته اند و دادگاه در استناد قتل به مباشرت انفرادی س. م. ب. غ. در قتل مورد بحث توضیحات و استدلال کافی ندارد. دوم انکه نتیجه قرار منع تعقیب صادره درباره دو متهم دیگر س. م. م. غ. و م. ی. مورخ ۹۷/۰۸/۲۰ در برگ ۴۸۲ معلوم نیست که ایا قرار مذکور به اولیای دم و وکیلشان ابلاغ شده است.یا خیر؟ و اگر به انان ابلاغ شده ایا بدان اعتراض نموده اند یا خیر و اگر اعتراض نموده اند نتیجه ان چه بوده است؟ ایا قرار مذکور به قطعیت رسیده است.یا خیر؟ بدون روشن شدن این موضوع به ویژه انکه اولیای دم و وکیلشان ادعای شرکت این دو متهم را نیز در قتل عمدی س. م. ت. دارند نمی توان س. م. ب. غ. را مباشر انفرادی قتل موصوف دانست. سوم ان که قرار عدم صلاحیت از سوی شعبه *در مورد اتهام دو متهم یاد شده از حیث مشارکت در دفن جسد مقتول از توجه به اتهام اصلی س. م. ب. غ. که مباشرت در قتل عمدی بوده استنادا به مواد ۳۱۱ و ۳۱۳ ق.ا.د.ک مغایر قانون ارزیابی و لازم است.دادگاه یاد شده از این قرار عدول و پرونده را از شعبه *دو مطالبه و خود رسیدگی کند. چهارم ان که متهم و وکیلش به شهادت شهود استناد کرده اند و دادگاه توجهی ننموده است. حاصل ان که رای فرجامخواسته به جهت نقص تحقیقات با استناد به بند ۲ شق ب ماده ۴۶۹ قانون ایین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ لازم الاجرا در ۹۴/۰۴/۰۱ خورشیدی نقض و رسیدگی مجدد به همان دادگاه ارجاع می گردد./ق
شعبه *
ع. ر. ( رییس ) م. ح. ( عضو معاون ) م. ع. ق. ( عضو معاون )