رأی خلاصه جریان پرونده

در پرونده کلاسه *– حاوی ۲۹+۳۲ برگ ملاحظه می گردد. در مورخه ۹۸/۴/۲۶ اقای ب. ق. فرزند ر. متولد ۷۱/۸/۲۶ در دعوای فسخ نکاح بلحاظ صرع بطرفیت خانم ک. ک. د. فرزند ع. متولد ۷۴/۳/۶ اعلام داشتند ، عقد نکاح دائم وی با خوانده دعوا و با مهریه مادی ۱۱۴ سکه طلا در مورخه ۹۶/۴/۲۵ تحت شماره ۴۸۰۵ به ثبت رسیده است. همسر اینجانب چندین بار بی هوش شده و پس از بهوش امدن اعلام می نمود که بیماری قند دارد. پس از اختلاف در سال ۹۷ به *امده تا با من مذاکره نماید. اینجانب اصرار نمودم که حتما باید به پزشک مراجعه نماید. که خوانده شروع به گریه نمود و اعلام داشت که من از بچگی بیماری صرع داشتم و معالجه پذیر نیستم و این جانب به وی گفتم پس از این تاریخ ، ازدواج ما فسخ و دیگر زن و شوهر نیستیم. لذا تقاضای تنفیذ فسخ نکاح می شود. با ارجاع پرونده به شعبه *و تعیین وقت دادرسی برای *، دادگاه از خانم ن. م. ز. ( مادر زوجه ) ، م. ع. ک. ( برادر زوجه ) بعنوان شاهد و مطلع تحقیق که نامبردگان اجمالا اعلام داشتند در زمان عقد نکاح به زوج موضوع بیماری زوجه را – که گاهی اوقات در اثر فشار عصبی یا گرسنگی غش می کند – گفتند و ایشان اطلاع داشته است. ( ص ۱۳ و ۱۲ ) . در مورخه ۹۸/۵/۱۷ اقای م. ش. از جانب زوج اعلام وکالت می نماید. وکیل زوج در این جلسه اظهار داشتند: … … رابعا – تا کنون ۴ بار فسخ نکاح به وسیله موکل بخوانده ابلاغ شد. اول در داخل کافه *قبل از زمستان ۹۷ دوم – در زمان تقدیم دادخواست اولیه که از شعبه *ر بصدور قرار عدم صلاحیت شد. سوم – در زمان تقدیم اظهارنامه ضمیمه دادخواست مطروحه در این جلسه. چهارم – با تقدیم دادخواست تنفیذ در این جلسه وکیل خوانده با تکذیب ادعای خواهان ( تکذیب بیماری ) اضافه نمودند در اثر فشار عصبی گاهی بی هوش می شوند.
و این موضوع را از زمان عقد به زوج گفته اند. ضمنا تمکین خاص صورت گرفته است. موکل تحت نظر پزشک است.تا بحال هیچ پزشکی بیماری صرع را تایید نکرده است. دادگاه از پزشکی قانونی می پرسد ایا نامبرده ( زوجه ) دچار بیماری حاد صرع می باشد. یا خیر؟ …. ( ص ۱۹ ) مرکز پزشکی قانونی استان *طی جوابیه مورخه ۹۸/۵/۲۷ اعلام داشتند … … براساس معاینه و مشاوره ، نامبرده مبتلا به صرع می باشد. که تحت درمان دارویی قرار دارد. در مورد شدت بیماری با توجه به نبود مدرک مستند بالینی اظهارنظر دقیق امکان پذیر نمی باشد. ( ص ۲۵ ) این نظریه به طرفین ابلاغ ولی اعتراض نمی گردد. دادگاه بنا به بررسی های مزبور ختم دادرسی را اعلام و طی دادنامه شماره *– ۹۸/۶/۳۰ با این استدلال: … …. با توجه به اینکه از نظر فقها از جمله ا. ( ره ) در تحریر الوسیله و قوانین مدون از جمله ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی ، از جمله عیوبی که چنانچه در زن موجود باشد. ، موجب حق فسخ برای مرد باشد. احصای شده و ملاک فسخ شمرده است.و با توجه به اصل الاصل فی الخیار الفوریه و ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی اصل در خیار ، فوریت است.و چون خواهان قبل از وقوع عقد زوجه را مشاهده نموده است ، هر چند مدعی است.از ظاهر زوجه چیزی مشخص نشده است.و در مورخه ۹۶/۴/۲۵ عقد صورت گرفته است.و زوج در مورخه ۹۸/۲/۲۰ برای زوجه اظهار نامه ارسال و دعوی خود را ۹۸/۴/۲۲ تقدیم دادگاه نموده ، با توجه به مراتب مذکور و نظر به دفاع خوانده و وکیل وی و اینکه به اصل فوریت اعتنا نشده است.و در مورخه ۹۶/۴/۲۵ عقد صورت گرفته است.و زوج در مورخه ۹۸/۲/۲۰ برای زوجه اظهارنامه ارسال و دعوی خود را *تقدیم دادگاه نموده ، با توجه به مراتب مزکور و نظر به دفاع خوانده و وکیل وی و اینکه به اصل فوریت اعتنا نشده و از طرفی عیب مذکور مشمول ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی نمی باشد. … … دعوای خواهان را رد می نماید. با اعتراض و تجدیدنظرخواهی زوج با وکالت اقای م. ش. ، پرونده به شعبه *ارجاع و این شعبه با استماع اظهارات و دفاعیات طرفین ، سرانجام طی دادنامه شماره *– ۹۸/۱۰/۱۵ با این استدلال: …. گرچه زوجه طبق گواهی پزشکی مریضی صرع دارد. و غش می کند و اظهارات زوجین در اینکه زوج اطلاع از مریضی داشته متناقض است ، لکن انچه از اظهارات انان در صورتجلسه این دادگاه استناد می شود. ، تحقق مفاد ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی که فوریت در فسخ است.احراز نمی گردد. … … رای بدوی را تایید می نمایند. پرونده پس از وصول به دیوانعالی جهت رسیدگی فرجامی به این شعبه ارجاع گردید. لوایح طرفین هنگام شور قرائت می گردد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل است. اعضای هیات پس از قرائت گزارش عضو ممیز اقای ح. م. و اوراق پرونده مشاوره نموده و بشرح ذیل انشای رای می گردد.:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

اعتراض فرجامی اقای ب. ق. با وکالت اقای م. ش. از دادنامه شماره *– ۹۸/۱۰/۱۵ شعبه *، متضمن تایید دادنامه شماره *– ۹۸/۶/۳۰ شعبه *مشعر بر رد دعوای تنفیذ فسخ نکاح زوج فرجامخواه بلحاظ عدم رعایت فوریت در اعلام فسخ و ایضا اینکه بیماری صرع از عیوب موجب فسخ نکاح نمی باشد. ، وارد نمی باشد. زیرا صرفنظر از اینکه بیماری صرع از عیوب موجب حق فسخ برای زوج می باشد. یا خیر؟ رعایت فوریت در اعلام و اعمال فسخ نکاح توسط زوج نشده است. زیرا عقد نکاح در مورخه ۹۶/۴/۲۵ جاری و منعقد شده است.و زوج در جلسه دادرسی ۹۸/۱۰/۱۴ دادگاه تجدیدنظر اعلام داشتند: …. و برای اولین بار ۳ یا ۴ ماه بعد از ازدواج ، زوجه اش در منزل ما غش کرده است.که من نبوده ام و پدر و مادرم بمن گفتند غش کرده است.…. ( ص ۱۷ ) بنابراین حسب اذعان زوج ، وی در ماه ابان ۹۶ متوجه ی این بیماری شده است.و ارسال اظهارنامه در مورخه ۹۸/۴/۲۶ ( ص ۱ پرونده ) و طرح دعوا در مورخه ۹۸/۴/۲۶ توجها به ماده ۱۳۱ قانون مدنی خارج از مدت عرفی اعلام و اعمال فسخ نکاح می باشد. لهذا ارای صادره در ماهیت امر با موازین شرعی و قانونی انطباق دارد. و از حیث رعایت اصول و تشریفات دادرسی ، ایرادی مشهود نمی باشد. به استناد مواد ۳۷۰ و ۳۹۶ قانون ایین دادرسی مدنی رای فرجامخواسته نتیجتا ابرام و پرونده عینا اعاده می گردد./
رییس شعبه نوزدهم: ح. ح. مستشار: ح. م.