رأی شعبه دیوان عالی کشور

بسمه تعالی

فرجام خواه:اقای ا. م. به وکالت از خدا بخش ف. ش. با خ. ح. م. پ. ش. با خ. ع. ف. ن. ش. پ. ف. پ. م. ش. ب. س. م. پ. ش. ب. ا. م. ش. ع. و م. ع. م. پ. ش. ب. ورلو و س. گ. خ. و م. م. ش. با خ.

فرجام خوانده: م. ت. و غیره

فرجام خواسته دادنامه شماره*صادره از شعبه *

تاریخ ابلاغ دادنامه به فرجامخواه: ۱۴۰۲/۱۰/۱۳ تاریخ وصول دادخواست فرجامی: ۱۴۰۲/۱۰/۲۶

مرجع رسیدگی: شعبه *

هییت شعبه اقایان: م. ع. ق. ( رییس ) و م. ش. ( مستشار )

خلاصه جریان پرونده: حسب محتویات پرونده پس از اعلام شکایت شکات علیه اقای م. ت. فرزند ح. دائر بر کلاهبرداری فروش مال غیر خیانت در امانت و غیره و شکایت اقای ش. پ. فرزند ج. با وکالت اقای ا. م. و غیره علیه ا. خ. د. ع. ف. دائر بر کلاهبرداری شبکه ای و ارجاع پرونده به شعبه *۲ به جانشینی بازپرس پس از انجام تحقیقات و ضمن اعلام ختم و کفایت تحقیقات مطابق رای شماره *مورخ ۱۴۰۲/۷/۲۴ به شرح ذیل خطاب به اقای دادستان مبادرت به صدور رای شده است:

( ( در خصوص شکایت اقایان ۱ ش. پ. ف. فرزند ج. با وکالت اقای ا. م. ع. م. ش. فرزند ا. با وکالت اقای ا. م. خ. ف. ش. فرزند س. با وکالت اقای ا. م. م. ش. ش. فرزند ا. وکالت اقای م. ص. ن. ۵ ق. ا. فرزند س. وکالت اقای ج. م. ۶ ن. ا. م. ش. فرزند ح. با وکالت اقای ج. م. ۷ ح. م. ش. فرزند ش. با وکالت اقای ا. م. ۸ ا. ش. ف. فرزند ک. با وکالت اقای ج. م. ۹ ک. ا. فرزند س. با وکالت اقای ج. م. ۱۰ ا. ر. ن. فرزند م. با وکالت اقای ج. م. ۱۱ ا. ج. ل. فرزند ب. با وکالت اقای ج. م. ۱۲ ع. ش. ش. فرزند ا. با وکالت اقای ج. م. ۱۳ ع. ف. ن. فرزند غ. با وکالت اقای ا. م. ۱۴ ق. پ. م. فرزند ح. با وکالت اقای ج. م. ۱۵ م. ش. ش. فرزند ب. با وکالت اقای ج. م. ۱۶ م. ا. ش. ش. فرزند ش. با وکالت اقای ج. م. ۱۷ ع. ش. س. فرزند ش. با وکالت اقای ج. م. ۱۸ ب. پ. س. فرزند ح. با وکالت اقای ج. م. ۱۹ خانم ز. ا. گ. فرزند س. با وکالت اقای ج. م. علیه اقای م. ر. ت. فرزند ح. با وکالت اقایان پ. س. و ح. ر. دائر بر کلاهبرداری ، فروش مال غیر ، خیانت در امانت ، تحصیل مال از طریق نامشروع ، در خصوص اراضی کشاورزی مورد ادعای شکات واقع در *و همچنین شکایت اقایان ۱ ش. پ. ف. فرزند ج. با وکالت اقای ا. م. ع. م. ش. فرزند ا. با وکالت اقای ا. م. ح. م. ش. فرزند ش. با وکلت اقای ا. م. علیه اقایان ۱ ا. خ. د. فرزند ک. ۲ ع. ف. فرزند غ. با وکالت اقای ج. م. دائر بر کلاهبرداری شبکه ای به شرح شکواییه های تقدیمی با عنایت به جمیع اوراق پرونده از جمله وکالت نامه تام محضری شکات به مشتکی عنه ( م. ت. ) جهت هر گونه اقدام قانونی بر زمین مورد اختلاف در تاریخ ۸/۵/۱۳۸۱ در دفتر اسناد رسمی شماره ۹۱ *، رضایت نامه رییس گروه های مشاعی جهت اخذ سند شش دانگ از طرف شرکت تعاونی باغی زراعی ، رونوشت نامه و گزارش کارشناسی اداره جهاد کشاورزی در خصوص اقدامات انجام شده توسط متهم در اراضی مورد اختلاف ، اظهارات مطلعین در خصوص خرید و کاشت درخت نخل توسط متهم ، صورتجلسه استعفا و خروج از شرکت توسط شکات ، و اینکه شکات دلیلی و مدرکی محکمه پسند جهت اثبات و انتساب بزه های مذکور به مشتکی عنهم که موجب اقناع گردد. ارائه ننموده اند و همچنین تحقیقات دادسرا و مرجع انتظامی جهت اثبات و انتساب بزه به مشتکی عنهم به نتیجه ای نرسیده و هرچند خروج شکات از شرکت همانطور که در نظریه کارشناس دادگستری نیز قید گردیده است. بدون ارزیابی سهام و میزان سهم الشرکه و میزان درامد و بدهی صورت گرفته استبا توجه به مراتب فوق پرونده فاقد وصف کیفری می باشد. و شکات می توانند از طریق مراجع حقوقی اقدام نمایند لذا با توجه به جمیع اوراق و محتویات پرونده وحاکمیت اصل برائت در زمان حدوث شبهه و لحاظ مراتب توصیفی به دلیل عدم کفایت ادله اثباتی و انتسابی بزه مستندا به ماده ۴ و۲۶۵ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ ، قرار منع تعقیب نامبردگان صادر و اعلام می گردد. قرار صادره ، پس از موافقت دادستان محترم عمومی و انقلاب *، مستندا به ماده ۲۷۰ قانون فوق الذکر ظرف مهلت ده روز از تاریخ ابلاغ ، قابل اعتراض از ناحیه شکاتدر محاکم کیفری یک *است.دفتر محترم مقرر است. پرونده برگشماری و قرار صادره در راستای اعمال ماده ۹۲قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۹۲به نظر دادستان محترم دادسرای عمومی وانقلاب *برسد و در صورت تایید به طرفین ابلاغ گردد. ) ) ٪ که پس از موافقت اقای دادستان و ابلاغ رای و اعتراض اقای ا. م. به وکالت از موکلینش و همچنین اعتراض اقای ج. م. به وکالت از موکلینش به رای صادره و ارجاع ان به شعبه *دادگاه ضمن تعیین وقت رسیدگی و دعوت از طرفین و وکلای انها و انجام تحقیقات سرانجام ختم رسیدگی را اعلام و مطابق دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۱۳ شرح ذیل مبادرت به صدور رای شده است:

( ( رای دادگاه درخصوص اعتراض اقایان۱. ع. م. ش. فرزند ا. .خ. ف. ش. فرزند س. .م. ش. ش. فرزند ب. .ق. ا. فرزند س. .ن. ا. م. ش. فرزند ح. .ح. م. ش. فرزند ش. ۷.ا. ش. ف. فرزند ک. .ک. ا. فرزند س. .ا. ر. ن. فرزند م. .ا. ج. ل. فرزند ب. .ع. ش. ش. فرزند ا. .ع. ف. ن. فرزند غ. .ق. پ. م. فرزند ح. .م. ا. ش. ش. فرزند ش. .ع. ش. س. فرزند ش. .ب. پ. س. فرزند ح. .خانم ز. ا. فرزند س. با وکالت اقایان ا. م. و ج. م. راجع به بخش اول قرار شماره*مورخه۱۴۰۲/۰۷/۲۴ صادره از سوی دادرس شعبه *به جانشینی از بازپرس که راجع به شکایت نامبردگان علیه اقای م. ت. فرزند ح. دائر برکلاهبرداری ، فروش مال غیر ، خیانت در امانت و تحصیل مال از طریق نامشروع قرار منع تعقیب صادر گردیده است. این دادگاه صلاحیت خویش جهت رسیدگی به اتهام فوق الاشعار انتسابی به متهم را نفی می نماید. چرا که اولا حسب ماده ۳۰۲ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ صرفا رسیدگی به جرایم مستوجب حبس ابد سلب حیات جرایم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از ان جرایم تعزیری درجه سه و بالاتر جرایم سیاسی و مطبوعاتی در صلاحیت محاکم کیفری یک قرار دارد. و رسیدگی به بزه های کلاهبرداری ، فروش مال غیر ، خیانت در امانت و تحصیل مال از طریق نامشروع از صلاحیت محاکم کیفری یک خروج موضوعی دارد. ثانیا حسب ماده ۳۰۱ همان قانون اصل بر صلاحیت محاکم کیفری دو برای رسیدگی به تمامی جرایم می باشد. و رسیدگی به جرایم در محاکم کیفری یک استثنا و در موارد استثنا می بایست به قدر متیقن اکتفا نمود جرایمی که به نحو استثنا می بایست در محاکم کیفری یک رسیدگی گردند از سوی قانون گذار در ماده ۳۰۲ قانون ذکر شده احصا گردیده اند که اتهامات فوق الاشعار ، در زمره ان جرایم قلمداد نگردیده است. ضمن عدم پذیرش صلاحیت از سوی این دادگاه مستند به مواد ۳ *قانون مذکور قرار عدم صلاحیت به شایستگی و صلاحیت دادگاه کیفری دو *صادر و اعلام می گردد. رای صادره در این بخش قطعی است. در خصوص اعتراض اقای ا. م. به وکالت از اقایان۱. ش. پ. ف. فرزند ج. .ع. م. ش. فرزند ا. .ح. م. ش. فرزند ش. راجع به ان بخش از رای شماره شماره*مورخه۱۴۰۲/۰۷/۲۴ صادره از سوی دادرس شعبه *به جانشینی از بازپرس که راجع به شکایت نامبردگان علیه اقایان۱.ا. خ. د. فرزند ک. ۲.ع. ف. فرزند غ. دائر بر کلاهبرداری شبکه ای قرار منع تعقیب صادر گردیده نظر به انکه حسب ماده۴قانون تشدید مجازات مجازات مرتکبین اختلاس ، ارتشا و کلاهبرداری مصوب۱۳۶۷ همچنین ماده۳ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب۱۳۹۹ مجازات بزه کلاهبرداری شبکه ای حبس درجه یک می باشد. حسب ماده۱۰۵قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در جرایم تعزیری درجه یک چنانچه از تاریخ وقوع جرم تا پانزده سال جرم ارتکابی تعقیب نشود. امکان تعقیب وجود نخواهد داشت.درپرونده حاضر بنابر مندرجات پرونده ملک مورد ادعای معترضین توسط متهم م. ت. در تاریخ سال۱۳۸۲ انتقال یافته است. نامبردگان به عنوان شاکی خصوصی در سال۱۳۹۸ اقدام به طرح شکایت کیفری نموده اند با توجه به انکه از تاریخ مورد ادعای شاکیان خصوصی به عنوان تاریخ وقوع جرم ( سالهای۱۳۷۹و۱۳۸۲ ) تا زمان طرح شکایت ( سال۱۳۹۸ ) بیش از پانزده سال سپری گردیده به عقیده اعضا دادگاه موضوع مشمول مرور زمان گردیده است. لذا مستند به مواد *۲۷۳قانون ایین دادرسی کیفری مصوب۹۲ لازم الاجرا از ۹۴/۰۴/۰۱ و بند الف ماده۱۰۵قانون مجازات اسلامی مصوب۹۲ ضمن نقض ان بخش از قرار معترض عنه قرار موقوفی تعقیب صادر و اعلام میگردد. قرار صادره ظرف مهلت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور می باشد. ) ) ٪ پس از ابلاغ رای در تاریخ ۱۴۰۲/۱۰/۱۳ به اقای ا. م. وکیل اقایان خ. ف. ش. خ. ح. م. ش. ع. ف. ن. ش. پ. ف. پ. و س. و ا. و ع. و م. و م. م. ش. ب. ورلو و س. گ. خ. از رای صادره در تاریخ ۱۴۰۲/۱۰/۲۶ با تقدیم لایحه ای و با این خلاصه و مضمون که در خصوص قسمت دوم رای مبنی بر شکایت موکلین علیه اقایان ا. د. فرزند ک. و ع. ف. فرزند غ. دائر بر کلاهبرداری شبکه ای عقید و به مشمول بر مرور زمان بودن جرم داشته اند مستندا به ماده ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی برخی از جرایم مشمول مرور زمان نمی شود. که عبارتند از جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور جرایم قانون مبارزه با مواد مخدر جرایم اقتصادی شامل کلاهبرداری و جرایم تبصره ماده ۳۶ قانون مجازات اسلامی رشا و ارتشا و اختلاس اعمال نفوذ و تحصیل مال توسط متهم و … از طرفی قضات شعبه *یک مستندا به ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی و صرفا براساس بند یک ماده ۱۰۵ در جرایم تعزیری درجه یک چنانچه از تاریخ وقوع جرم تا ۱۵ سال جرم ارتکابی تعقیب نشود. امکان تعقیب وجود ندارد. مبادرت به صدور رای بر قرار موقوفی تعقیب نموده اند این در حالیست که براساس قسمت دوم ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی امده یا از تاریخ اخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی تا انقضای مواعد مورد نظر به صدور حکم قطعی منتهی نگردیده باشد. و با ملاحظه تاریخ اخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی که ابتدا شکایت شکات می باشد. در کلاهبرداری شبکه ای سال ۱۴۰۰ و در سایر جرایم سال ۹۸ بیش از دو سال و ۵ سال از طرح شکایت نگذشته است. بر اساس تبصره یک ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد. اقدام تعقیبی یا تحقیقی اقدامی است. که مقامات قضایی در اجرای یک وظیفه قانونی از قبیل احضار جلب بازجویی استماع اظهارات شهود و مطلعان تحقیقات یا معاینه محلی و نیابت قضایی انجام می دهند حال اینجانب به عنوان وکیل ۵ نفر از شکات و براساس شکواییه مورخ ۱۴۰۰/۳/۹ به وکالت از موکلین مبادرت به طرح دعوی تحت عنوان تشکیل شبکه کلاهبرداری علیه متهم نموده ام که از ان تاریخ حدودا دو سال گذشته است. و ابتدای شروع اقدام تعقیبی یا تحقیقی در این خصوص به تاریخ شکایت اخیر برمی گردد. تصویر شکواییه پیوست و قضات به این موضوع امعان نظر نفرموده اند در خصوص جرم کلاهبرداری و خیانت در امانت و انتقال مال غیر نیز شکات در سال ۹۸ مطرح نموده اند و اقدام تعقیبی و تحقیقی از همان سال شروع شده که بر اساس قسمت دوم ماده ۱۰۵ چون منجر به صدور رای قطعی نشده است. مشمول مرور زمان نمی گردد. با توجه به شکایت شکات علیه افراد که مبادرت به کلاهبرداری شبکه ای نموده بودند چون موضوع مرور زمان موجب از بین رفتن حق مدعی خصوص نمی شود. بر اساس قانون مزبور کلاهبرداری و کلاهبرداری شبکه ای مشمول مرور زمان نمی گردد. و از جمله جرایم مستمر محسوب می گردد. دیگر محملی برای صدور قرار موقوفی تعقیب باقی نمی ماند و به نظر قضات تاریخ های اقدامات تعقیبی و تحقیقی را در نظر نگرفته اند و صرفا بر اساس زمان تشکیل شرکت قرار موقوفی تعقیب صادر نموده اند در جرایم کلاهبرداری و انتقال مال غیر بیش از یک میلیارد موضوع بحث شامل مرور زمان نمی شود. کلاهبرداری و انتقال مال غیر توسط متهمین بالای چندین میلیارد تومان می باشد. لایحه به لحاظ طولانی بودن در جلسه قرائت شد درخواست فرجام خواهی نموده و پرونده جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است. مراتب گزارش می گردد. هییت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای م. ش. عضو ممیز ملاحظه اوراق پرونده و نظریه کتبی اقای ح. خ. دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر نقض درخصوص دادنامه شماره *فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رای شعبه

فرجام خواهی اقای ا. م. به وکالت از اقایان خ. ف. ش. خ. و ح. م. پ. ش. ب. ورلو ۳ ع. ف. ن. ۴ ش. پ. ف. ۵ پ. م. ش. ب. ورلو ۶ س. م. ش. ب. ورلو ۷ خانم ا. ۸ ع. ۹ م. ۱۰ خانم م. م. ش. ب. ورلو ۱۱ س. گ. خ. از قسمت دوم دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۱۳ صادره از شعبه *در پرونده کلاسه *که مطابق ان در خصوص شکایت شکات علیه اقایان ا. خ. د. فرزند ک. شیر و ع. ف. فرزند غ. دائر بر کلاهبرداری شبکه ای قرار منع تعقیب نام بردگان مطابق رای شماره ۱ *۱۰ مورخ ۱۴۰۲/۷/۲۴ صادره از شعبه *به جانشینی از بازپرس صادر شده است. و ضمن نقض این قسمت از رای معترض عنه قرار موقوفی تعقیب صادر و اعلام شده است. با توجه به مجموع محتویات پرونده و اوضاع و احوال منعکس در ان و نظر به اینکه وکالت نامه های ارائه شده از جمله وکالت نامه مربوط به اقای ش. پ. د در مورخه ۸۱/۵/۶ که حاوی تفویض کلیه اختیارات قانونی به اقای م. ت. است. صادر شده است. ص۲۱۷ لیکن در سال ۸۴ مورخ ۸۴/۷/۲۰ در اجرای وکالت نامه مذکور اسناد به نام شرکت تعاونی باغی دژگاه منتقل شده و سپس از طرف شرکت به سایرین انتقال گیرندگان بدین توضیح در سال ۸۴ ۸۹۴/۷/۲۰ اسناد به نام شرکت بوده پس اگر نقل و انتقال صورت گرفته بعد از سال ۸۴ خواهد بود. و از سال بعد از ۸۴ تا سال ۹۸ برخلاف استدلال دادگاه ۱۵ سال از تاریخ وقوع سپری نشده است. و از طرفی بزه کلاهبرداری حسب مفاد بند ب ماده ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی مشمول مرور زمان نمی شود. که در نتیجه رای دادگاه بدون ورود در ماهیت رای معترض عنه قرار منع تعقیب صادره به اعتبار مشمول مرور زمان بودن موضوع مخدوش بوده لذا استناد به بند ۲ از شق ب ماده ۴۶۹ قانون ایین دادرسی کیفری ضمن نقض این قسمت از دادنامه پرونده جهت رسیدگی و ورود در ماهیت رای معترض عنه قرار منع تعقیب صادره از شعبه *۲ به جانشینی از بازپرس به همان دادگاه صادرکننده رای منقوض ارجاع می گردد./ج

شعبه *

م. ع. ق. ( رییس ) م. ش. ( مستشار )