رأی خلاصه جریان پرونده

درتاریخ 88/08/05 آقای م.ر. الف. فرزند م.ع. دادخواستی بطرفیت 1- م.ع. الف. 2-ا. الف. 3-م. الف. 4-اقدس الف. 5- خانم ق. خ. الف. همگی فرزندان مرحوم ب. 6- دهیاری --‌- بنام ا.ب. بخواسته صدورحکم براثبات مالکیت نسبت به مقدار 60متر مربع زمین مسکونی تقدیم دادگستری خدابنده نموده ودر شرح دادخواست مرقوم داشته که اینجانب برابر مبایعه نامه مورخ 85/05/06 مقدار 60 متر مربع زمین از خوانده ردیف اول « پدرم »; خریداری نموده ام ونامبرده نیز زمین مربوطه را از پدرش مرحوم حاج ب. آقا به ارث برده و طبق تقسیم نامه مورخ 75/09/02 زمین مذکور در حصه وی قرارگرفته است لیکن درحال حاضر دهیاری --‌- ادعای مالکیت زمین رادارد ، تقاضای رسیدگی وصدور حکم برابر خواسته دارم ، رسیدگی به شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی خدا بنده ارجاع میگردد وجلسه دادگاه درتاریخ 88/09/02 با حضورخواهان و خواندگان اول وسوم وغیاب سایر خواندگان تشکیل می شود خواهان اظهار میدارد یک قطعه زمین به مساحت یکصدمترمربع پدرم به من داده تامن در آنجاه ساختمان بسازم که در مساحت 60 متر مربع آن یک ساختمان ساختم وقتی که شروع به ساخت کردم ومقداری ساختم دهیاری آمد گفت این زمین عمومی است من گفتم مال من است دهیاری شکایت کرد .....در پرونده کلاسه 665/101/87 به شکایت رسیدگی شده است کیفرخواست صادر شد( حکم محکومیت ) ولی به من گفته اند باید اثبات مالکیت بدهید ... خوانده ردیف اول ( پدر خواهان ) بیان میدارد زمین متعلق به پدرمان بوده است بعداز فوت وی برادرم نیز سهم خود را به من داده است ومن نیز 100 مترمربع راداده ام به پسرم ( خواهان ) و حالا می گویند که درسال 52 این زمین واگذار شده به عموم حال آنکه این زمین خارج از آن زمینی است که در سال 52 به عموم واگذار گردیده است تمام اهالی در جریان هستند که این زمین متعلق به ما است وبیش از 50 سال سن دارم که در آنجا گندم می کاشتیم خوانده ردیف سوم هم اجمالاً اظهارات خوانده اول راتأیید می کند ، دادگاه پس از یک سلسله اقدامات قضائی از جمله تحقیق از شهود خواهان و انجام تحقیق محلی و مطالبه وملاحظه پرونده جزائی مربوطه بشرح دادنامه شماره 37 - 89/02/07 حکم به مالکیت خواهان برزمین مورد اختلاف ونیز محکومیت دهیاری --‌- به پرداخت هزینه دادرسی در حق خواهان صادر می کند ، دهیاری --‌- به رأی صادره اعتراض می نماید وشعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان زنجان برابر دادنامه شماره 529 مورخ 89/09/09 بااین استدلال که سابقاً دراین خصوص خواهان آقای م.ر. الف. به اتهام تصرف عدوانی وبا احراز مالکیت دهیاری --‌- طی رأی شماره 1082 - 87/02/13 به پرداخت مبلغ یک میلیون ریال جزای نقدی در حق دولت واعاده وضع به حالت سابق محکوم شده وحکم صادر طبق رأی 170 - 88/03/18 شعبه اول دادگاه تجدیدنظر تأیید و قطعی گردیده است ، موضوع رااز اعتبار امر مختومه عنوان وبانقض رأی تجدیدنظر خواسته قرار رد دعوی خواهان را صادر می کند . خواهان از طریق دادگستری استان زنجان در قالب ماده 18 اصلاحی تقاضای رسیدگی مجدد می نماید که این تقاضا منتهی به تجویز اعاده دادرسی از سوی ریاست معظم قوه قضائیه می گردد وپرونده پس از تجویز اعاده دادرسی درشعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان زنجان بعنوان همعرض مورد رسیدگی واقع و دادگاه به موجب دادنامه شماره 413 - 91/06/04 بااین استدلال که با وجود نسق زراعی برای خواهان پذیرش دعوی اثبات مالکیت توجیه قانونی ندارد ، قرارعدم استماع دعوی ( رد دعوی ) خواهان راصادر می کند . پس از طی این مراحل رئیس کل محترم دادگستری استان زنجان باتوجه به تظلم خواهی مجدد خواهان ، از رئیس محترم قوه قضائیه باردیگر درخواست اعمال ماده 18 اصلاحی را می نماید ومعظم له دستور بررسی پرونده را صادر ودرمعاونت قضائی قوه قضائیه درکمیسیون شماره چهارم مورد رسیدگی قرارمی گیرد وقضات محترم این کمیسیون اظهار نظر مینمایند ایراد رئیس کل محترم دادگستری زنجان نسبت به رأی شماره 413 - مورخ 91/06/04 شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر را وارد می دانیم زیرا خواسته خواهان اثبات مالکیت نسبت به شصت متر مربع زمین می باشد ودادگاه به این جهت که خواهان دارای نسق زراعی است قرار عدم استماع دعوی اوراصادر نموده است در صورتیکه احراز وجود نسق زراعی بنام خواهان از ادله مثبته برای اثبات حقانیت خواهان به شمار می رود وگویای وجود خارجی ملک واینکه چنین ملکی می بایست دراختیار وتصرف ما لک آن باشد هست که دادگاه آن را دلیل بر رد دعوی دانسته و بدون توجه به دلایل خواهان قرار معترض عنه را صادر نموده است بناء علیهذا کمیسیون ، رأی صادره را خلاف شرع تشخیص و صدور اجازه اعاده دادرسی ورسیدگی مجدد پیشنهاد می نماید .متعاقباً پس از اجرائی شدن ماده 477 قانون آ دک پرونده در راستای ماده مرقوم به محضر ریاست محترم قوه قضائیه ارائه و معظم له باتجویز اعاده دادرسی موافقت ونهایتاً پرونده جهت رسیدگی به دیوان عالی کشور ارسال وبه این شعبه ارجاع می گردد . هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای انصاری رئیس شعبه و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

ایراد قضات محترم حوزه معاونت قضائی قوه قضائیه ورئیس کل محترم دادگستری استان زنجان درارتباط با دادنامه شماره 00413- 91/06/04 صادره از شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان زنجان مألا ;وارد می باشد و همانگونه در نظریه قضات نامبرده آمده است وفوقاً اشاره شده است خواهان آقای م.ر. الف. ادعای مالکیت 60 متر مربع مفروزی اراضی مورد بحث رادارد و وجود نسق زراعی بنام او وپدرش ونیز تصرف طولانی مدت آنان می تواند بیانگر صحت ادعای وی در مالکیت مفروزی نسبت به همین 60 متر مربع باشد و ازطرفی تلقی محکومیت کیفری خواهان تحت عنوان تصرف عدوانی به لحاظ سبق تصرف شاکی ، به عنوان امر قضاوت شده ومختومه در موضوع حقوقی اثبات مالکیت فاقد توجیه است به ویژه اینکه درهمان حکم محکومیت کیفری محکوم علیه ارشاد به مراجعه دادگاه حقوقی جهت دادخواست اثبات مالکیت گردیده است . بنابراین باتوجه به تجویز اعاده دادرسی از ناحیه رئیس محترم قوه قضائیه ومستنداً به ماده 477 قانون آئین دادرسی کیفری دادنامه موصوف به شماره 413 - 91/06/04 صادره از شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان زنجان را نقض ودادنامه شماره 37 - 89/02/07 شعبه دوم د ادگاه عمومی حقوقی خدابنده را حسب نتیجه صحیح و موجه تشخیص وتأیید وابرام می نماید ، رأی صادره قطعی می باشد .
شعبه بیست و سوم دیوان عالی کشور
یعقوب انصاری ( رئیس )
ذکرالله احمدی (مستشار)