رأی خلاصه جریان پرونده

محتویات پرونده محاکماتی واصله حاکی از اینست که آقای ک. س. بوکالت از آقای ت. ن. و خانم ف. ن. دادخواستی بطرفیت آقایان و خانم ها ع. و ع. و ی. و ش. و الف. و ث. و الف. و ئ. نام خانوادگی جملگی ن. و ب. ب. و الف. و ح. و چ. نام خانوادگی همگی الف.ب. بخواسته صدور حکم بابطال و اصلاح نسق زارعانه شماره ...-50/7/1 دفترخانه شماره 8 م. و الحاق نام خواهانها بعنوان مالکین مشاعی در نسق زارعانه مقوم به /5100000 تومان تقدیم دادگاه عمومی م. نموده و در شرح دادخواست توضیح میدهد که آقای م. ن. ، پدر خواهانها در تاریخ 43/3/10 فوت شده و در زمان حیات خود بر مقداری از اراضی زراعی در قریه برده سفید مالکیت داشته که از جمله آن، قطعه زمین به مشهوریت و زمان بوده که از پدرش به وی صلح شده و تا زمان وفات خود در آن تصرفات مالکانه داشته و کشاورزی مینموده و با فوت م. ن. (پدر خواهانها)، چون خواهانها صغیر بودند لذا سرپرستی و ولایت آنها به پدربزرگشان بنام آقای ع. ن. واگذار شده و با انجام اصلاحات ارضی، آقای ع. ن. کلیه اراضی و از جمله آن اراضی که از آقای م. ن. بخواهانها به ارث رسیده نیز بنام خود اقدام به اخذ سند زارعانه نموده و با فوت ع. ن. با توجه باینکه کل اراضی وی و منجمله اراضی متعلق به خواهانها نیز چون در سند زارعانه آمده، توسط ورثه آقای ع. ن. تملک گردیده است لذا با در نظر گرفتن موارد فوق و از جمله شهادت بالغ بر چندین نفر از اهالی و زارعین و مالکین روستای برده سفید، مالکیت آقای م. ن. پدر خواهانها مسجل بوده و تقاضای صدور حکم بشرح ستون خواسته گردیده و فتوکپی های: 1- نسق زارعانه شماره ... تنظیمی در دفترخانه اسناد رسمی شماره 8 م. که بموجب آن 300 من مشاع برابر 100-60 سهم از 2245-1815 سهم از اراضی برده سفید توسط وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی به آقای ع. ن. رسماً انتقال یافته است. 2- گواهی حصر وراثت مورخ 91/6/9 صادره از ناحیه قاضی شورای حل اختلاف شماره 13 م. مبنی بر فوت م. ن. در تاریخ 43/3/10 و اینکه ورثه حین الفوت وی شامل دو فرزند باسامی ت. ن. و ف. ن. میباشند. 3- استشهادیه محلی مشعر بر تأیید صحت ادعای خواهانها. 4- کارت شناسائی ملی ت. ن. و ف. ن. ، ضمیمه عرضحال تقدیمی مینماید.دادخواست مذکور در تاریخ 94/5/3 بمنظور رسیدگی به شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی م. ارجاع شده و طرفین بدستور دادگاه جهت رسیدگی دعوت میگردند.آقای الف. ش. با تقدیم یکبرگ وکالتنامه خود را به وکالت از آقایان و خانم ها ی. و ع. و ش. و الف. و س. ( ئ. ) و الف. و ش.( ث. ) نام خانوادگی همگی ن. و ب. ب. معرفی مینماید.در تاریخ 94/10/20 جلسه دادرسی شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی م. با حضور وکیل خواهانها و وکیل خواندگان ردیف دوم تا نهم تشکیل شده و وکیل خواهانها خواسته دعوی را بشرح دادخواست تقدیمی عنوان نموده و خواسته را از ابطال و اصلاح نسق زارعانه به اصلاح نسق زارعانه مذکور در دادخواست اصلاح مینماید. ــــــــ وکیل خواندگان ردیف دوم تا نهم نیز خلاصتاً پس از اصلاح خواسته توسط وکیل خواهانها اظهار میدارد که برابر تبصره 3 ماده 2 قانون راجع به تکمیل پاره ای از مواد قانون اصلاحات ارضی مصوب سال 1359، اصلاح نسق زارعانه در صلاحیت شورای اصلاحات ارضی بوده و به عدم صلاحیت دادگاه ایراد مینماید.دادگاه در جلسه مزبور از جهاد کشاورزی و امور اراضی استعلام مینماید که برگ آمارگیری روستای برده سپید را به آن دادگاه ارسال داشته و از اداره ثبت اسناد و املاک م. نیز استعلام مینماید که آقای م. ن. در روستای برده سپید دارای اظهارنامه ثبتی در خصوص زمین زراعتی میباشد یا خیر و در صورت مثبت رونوشتی از آنرا مطالبه مینماید.جهاد کشاورزی م. بموجب نامه مورخ 94/11/24 در پاسخ استعلام شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی م. اعلام میدارد که بشرح سوابق اجرائی در پرونده مرحله سوم قریه برده سفید تحت پلاک ... اصلی بخش ... ک. برای آقای ع. ن. میزان 100 من اراضی آبی و 60 من اراضی دیم در قریه مرقوم منظور گردیده است و آن مدیریت از نحوه کشت و زرع و بهره برداری و تصرف و هر گونه اختلاف و معارض و موقعیت مکانی و میزان نقل و انتقال اراضی شخص مذکور بهیچ وجه اطلاعی در دست ندارد.مجدداً دادگاه از جهاد کشاورزی م. استعلام مینماید که آیا آقای م. ن. در برگ آمارگیری روستای برده سفید وجود دارد یا خیر و در صورت وجود چه مقدار از اراضی روستای مذکور برای نامبرده منظور گردیده است.جهاد کشاورزی م. در پاسخ مجدد خود بموجب نامه مورخ 95/2/29 در پاسخ اعلام میدارد که با بررسی سوابق مرحله سوم اصلاحات ارضی بعنوان آخرین اقدامات اجرائی در روستای مذکور، آماری بنام م. ن. مشاهده نگردید اما مورث وی بنام آقای ع. ن. دارای 100 من اراضی آبی و 60 من اراضی دیم در قریه برده سفید تحت پلاک ... اصلی بخش ... ک. میباشد.اداره ثبت اسناد و املاک م. نیز طبق نامه مورخ 95/2/30 در پاسخ شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی م. اعلام میدارد که با بررسی در اسناد و مدارک موجود در بایگانی آن اداره مربوط به قریه برده سپید پلاک ...اصلی بخش 20 ک. سابقه ای از اظهارنامه ثبتی بنام آقای م. ن. فرزند ع. و نیز آقای ع. ن. بنظر نرسید.بالاخره شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی م. در وقت فوق العاده بموجب دادنامه شماره 9509978729000407-95/5/4 در خصوص خواسته آقای ت. ن. و خانم ف. ن. بطرفیت آقایان و خانم ها ی. و ع. و ش. و الف. و س. ( ئ. ) و الف. و ث. (ش.) نام خانوادگی همگی ن. و ب. ب. و ع. ن. و الف. و ح. و م. و چ. نام خانوادگی همگی الف.ب. ، دائر به اصلاح نسق زارعانه بشماره ...-1350/7/1 دفتر اسناد رسمی شماره 8 م. ، باستناد ماده 38 آئین نامه قانون اصلاحات ارضی و رأی وحدت رویه شماره 702-86/5/2 دیوان عالی کشور بلحاظ اینکه اصلاح نسق زارعانه در صلاحیت شورای اصلاحات ارضی است لذا قرار عدم صلاحیت بشایستگی شورای اصلاحات ارضی صادر نموده و پرونده به دیوان عالی کشور ارسال شده و رسیدگی بموضوع باین شعبه ارجاع میشود. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای جنتی عضوممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با التفات باینکه حسب صراحت ماده 38 آئین نامه اصلاحات ارضی مصوب سال 1343 در مواردی که شورای اصلاحات ارضی تشخیص دهد در اسنادی که در اجرای مقررات اصلاحات ارضی تنظیم شده است اشتباهی رخ داده است رأی به اصلاح یا اقاله یا ابطال سند خواهد داد و رأی مزبور برای دفاتر اسناد رسمی و دوایر ثبت اسناد و املاک لازم الاجرا خواهد بود و با توجه باینکه واگذاری اراضی کشاورزی به زارعین صاحب نسق و تشخیص استحقاق و تعیین مقدار زمینی که بهر یک از آنها واگذار میشود بر اساس ضوابط و مقررات قانون اصلاحات ارضی میباشد و در صورتیکه در نحوه واگذاری مذکور یا در تنظیم سند اشتباهی رخ داده باشد بموجب ماده 38 آئین نامه فوق الذکر، رسیدگی بدان در صلاحیت شورای اصلاحات ارضی است و عنایتاً باینکه در مانحن فیه وکیل خواهانها درخواست اصلاح سند رسمی نسقی شماره ...-50/7/1 تنظیمی در دفترخانه اسناد رسمی شماره 8 م. را نموده و در نتیجه با وصف حکومت مقررات ماده 38 آئین نامه صدرالاشعار و بالاخص حاکمیت رأی وحدت رویه شماره 702-86/5/2 هیئت عمومی دیوان عالی کشور رسیدگی بموضوع در صلاحیت شورای اصلاحات ارضی میباشد علیهذا قرار شماره 9509978729000407-95/5/4 صادره از شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی م. که متضمن نفی صلاحیت آن دادگاه در رسیدگی به دعوی مطروحه بشایستگی شورای اصلاحات ارضی میباشد با توجه بمراتب فوق خالی از اشکال بوده و تأیید میگردد و مقرر میدارد دفتر پرونده امر بمنظور اقدام قانونی بمرجع مرسل آن اعاده شود.
شعبه بیست و دوّم دیوان عالی کشور
رئیس شعبه : جنتی
عضومعاون : رحیمی