عنوان: مطالبه خسارات تاخیر تادیه از محل مال مرهونه

پیام: چنانچه راهن مراتب اعلام آمادگی خود را به پرداخت تسهیلات ازمحل وثائق اعلام کرده باشد و بانک مرتهن علیرغم دارابودن اختیارات کافی و قانونی نسبت به فروش وثائق و تسویه مانده مطالبات خود هیچ گونه اقدام عملی موثری به عمل نیاورده باشد، عدم استیفای مطالبات و عدم فروش اسناد املاک رهنی به استناد قواعد تسبیب، اقدام و تحذیر، منتسب به بانک بودهو از تاریخ درخواست مشتری حق دریافت جریمه و سود اضافه را نداشته و دعوی الزام به فک رهن توسط راهن پذیرفته می شود. مال مرهونه صرفا تضمین اصل طلب بوده و امکان وصول خسارت تاخیر تادیه از محل مال مرهونه وجود ندارد؛ زیرا شمول عقد رهن به خسارات تاخیر تادیه فاقد وجاهت قانونی و شرعی است.
مستندات:
شماره دادنامه قطعی :
9509970269500329
تاریخ دادنامه قطعی :
1395/03/25
گروه رأی:
حقوقی
آراء منتخب پرونده:

عین عبارت چاپ متن متن تجمیعی پرونده

رأی دادگاه بدوی

درخصوص دعوای آقایان 1- ک. ش.الف. 2- ب. ش. 3- م. ر. 4- شرکت راه ارتباط شایان 5- باشگاه ورزشی کاوه شمیران 6- شرکت بازرگانی چهل ستون تجارت تهران 7- شرکت صنایع غذایی آریو برزن 8- شرکت ساختمانی چهل ستون پایا به طرفیت بانک اقتصاد نوین بخواسته الزام به فک رهن و محاسبه بدهی بر اساس قوانین جاری وقت با جلب نظر کارشناس دادگستری و تامین بدهی از محل مزایده و ثائق و عودت مبلغ مابه التفاوت و جبران کلیه خسارات مادی و معنوی نظر به اینکه خواندگان ردیف دوم الی هشتم به موجب لوایح که پس از جلسه اول دادرسی خواسته خود را مسترد نموده اند لذا دادگاه به استناد بند ب ماده 107 قانون آئین دادرسی مدنی قرار رد دعوی صادر و اعلام می نماید ودر خصوص دعوای خواهان ردیف اول با وکالت آقای ح. س.ص. که در جریان دادرسی از سوی خواهان اعلام وکالت نموده با عنایت به اینکه خواهان بیان داشته به عنوان شخص حقیقی پلاک های ثبتی مشروحه در ضمائم دادخواست (1) - پلاک ثبتی شماره 70/30023 به موجب سند رهنی شماره 118623 دفتر خانه 292 تهران به تاریخ 1384/12/21 و قرار داد متمم رهنی شماره 120356 دفترخانه 292 تهران به تاریخ 1385/11/7 (2)- پلاک ثبتی شماره 12457-12442فرعی از 74 اصلی به موجب سند رهنی شماره 7167 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/2/21 و قرارداد متمم رهنی شماره 9587 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/11/29 (3)- پلاک ثبتی شماره 6933/7 *** 8 به موجب سند رهنی شماره 7293 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/3/11 (4)- پلاک ثبتی 2208/48 به موجب سند رهنی شماره 7308 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/3/16 و قرارداد متمم رهنی شماره 9901 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/12/22 (5)- پلاک ثبتی شماره 3526/10007 به موجب سند رهنی شماره 7405 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/4/1 (6)- پلاک ثبتی شماره 4476/88229 به موجب سند رهنی شماره 7402 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/4/1 (7)- پلاک ثبتی شماره 3915/13203 به موجب سند رهنی شماره 7434 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/4/7 (8)- پلاک ثبتی 125/14576 به موجب سند رهنی شماره 7576 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/2 و قرارداد متمم رهنی شماره 9353 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/11/8 (9)- پلاک ثبتی شماره 74/27640 به موجب سند رهنی شماره 7581 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/3 (10)- پلاک ثبتی شماره 3526/44425 به موجب سند رهنی شماره7723 تهران دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/30و قرارداد متمم رهنی شماره 9586 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/11/29 (11)- پلاک ثبتی 1/15314 به موجب سند رهنی شماره 7724 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/30 (12)- پلاک ثبتی شماره 1/15316 به موجب سند رهنی شماره 7726 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/30 (13)- پلاک ثبتی شماره 1/15318 به موجب سند رهنی 7722 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/30 (14)- پلاک ثبتی شماره 1/15315 به موجب سند رهنی شماره 7727 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/30 (15)- پلاک ثبتی شماره 1/15317 به موجب سند رهنی 7717 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/30 (16)- پلاک ثبتی شماره 1/6320 به موجب سند رهنی شماره 7725 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/5/30 (17)- پلاک ثبتی شماره 3526/17794و17795 به موجب سند رهنی شماره 7394 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/6/14 (18)- پلاک ثبتی شماره 3526/41239 به موجب سند رهنی شماره 8426 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/9/19 (19)- پلاک ثبتی شماره 116/33896 به موجب سند رهنی شماره 8436 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/9/20 (20)- پلاک ثبتی شماره 120/1323 به موجب سند رهنی شماره 8472 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/9/27 (21)- پلاک ثبتی شماره 126/28030 به موجب سند رهنی شماره 8473 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/9/27 (22)- پلاک ثبتی شماره 2111/2476 به موجب سند رهنی شماره 8494 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/2 قرارداد متمم رهنی شماره 8822 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/11/29 (23)- پلاک ثبتی شماره 1- 3526/83830 به موجب سند رهنی شماره 7404 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/4/1 (24)- پلاک ثبتی شماره 4476/11765 به موجب سند رهنی شماره 8507 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/5 و قرارداد متمم رهنی شماره 8965 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/12/22 (25)- پلاک ثبتی شماره 4476/146056 به موجب سند رهنی شماره 8577 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/17 (26)- پلاک ثبتی شماره 4476/146540 به موجب سند رهنی شماره 8578 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/17 (27)- پلاک ثبتی شماره 4476/146057 به موجب سند رهنی شماره 8579 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/17 (28)- پلاک ثبتی شماره 4476/28101 به موجب سند رهنی شماره 8580 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/17 (29)- پلاک ثبتی شماره 6713/6208 به موجب سند رهنی شماره 8593 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/20 و قرارداد متمم رهنی شماره 8964 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/12/22 (30) - پلاک ثبتی شماره 6713/6209 به موجب سند رهنی شماره 8594 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/20 و قرارداد متمم رهنی 8964 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/12/22 (31)- پلاک ثبتی شماره 6713/621 به موجب سند رهنی شماره 8595 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/20 و قرارداد متمم رهنی شماره 8964 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/12/22 (32)- پلاک ثبتی شماره 400-6713/393 به موجب سند رهنی شماره 8596 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/10/20 و قرارداد منمم رهنی شماره 8964 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/12/22 (33)- پلاک ثبتی شماره 1636/97 به موجب سند رهنی شماره 8278 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/8/13 (34)- پلاک ثبتی شماره 3526/44582 به موجب سند رهنی شماره 8301 دفترخانه 732 به تاریخ 1385/8/21 (35)- پلاک ثبتی شماره 43/2586 به موجب سند رهنی شماره 8837 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/11/16 (36)- پلاک ثبتی شماره 116/25448 به موجب سند رهنی شماره 8997 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/12/23 (37 )- پلاک ثبتی شماره 4-3276/433 به موجب سند رهنی شماره 11857 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 86/7/19 (38)- پلاک ثبتی شماره 3104/7559 به موجب سند رهنی شماره 12185 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 76/8/27 (39)- پلاک ثبتی شماره 2158/28 به موجب سند رهنی شماره 8969 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 86/1/28 (40)- پلاک ثبتی شماره 70/5869 به موجب سند رهنی شماره 118624 دفترخانه 292 تهران به تاریخ 1384/12/21 و قرارداد متمم رهنی شماره 120357 دفترخانه 292 تهران به تاریخ 1385/11/7 (41)- پلاک ثبتی شماره 3526/446 به موجب سند رهنی شماره 7233 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/3/2 و قرارداد های متمم رهنی شماره گان 10547 و 10560 و 12132 و همگی دفترخانه خانه 648 تهران به ترتیب به تاریخهای 1386/3/5 و 1386/3/6 و 1386/8/20 (42)- پلاک ثبتی شماره 35/3486 به موجب سند رهنی شماره 7333 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/3/22 و قرارداد متمم شماره 10128 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1386/1/25 (43)- پلاک ثبتی شماره 4476/7045 به موجب سند رهنی شماره 7347 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/3/24 (44)- پلاک ثبتی شماره 8-3741/2647 به موجب سند رهنی 7386 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/3/30 (45)- پلاک ثبتی شماره 2395/47863 به موجب سند رهنی شماره 7400 دفترخانه 648 تهران به تاریخ 1385/3/31 (46)- پلاک ثبتی شماره 3526/2406 به موجب سند رهنی شماره 8401 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/9/12 (47)- پلاک ثبتی شماره 74/30812 به موجب سند رهنی شماره 8461 دفترخانه 732 به تاریخ 1385/9/26 (48)- پلاک ثبتی شماره40 الی 70/11638 به موجب سند رهنی شماره 8966 دفترخانه 732 تهران به تاریخ 1385/12/19 را به عنوان راهن در قبال مبلغ 82/514/000/000 ریال در رهن بانک خوانده قرارداده است و پس از انقضاء مدت قرارداد و عدم توانایی دریافت کننده تسهیلات مبنی بر باز پرداخت تسهیلات و علیرغم درخواست های مکرر ایشان ازبانک مرتهن در خصوص استیفای مطالبات از طریق فروش املاک رهنی خوانده از اجابت درخواست ایشان خودداری نموده و موجب افزایش سود و خسارت تاخیر مطالبات گردیده است از طرفی برابر مصوبات دولتی که بانک خوانده نیز ملزم به رعایت مصوبات دولت و بخشنامه های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که حاکی از الزام بانکهای دولتی و خصوصی مبنی بر تعیین تکلیف وضعیت مطالبات خود از بدهکاران بانکی و ایجاد شرایط استیفای مطالبات بانکها ازمحل فروش املاک رهنی ملزم بوده است بنابراین از دادگاه تقاضای صدور حکم به فک رهن از املاک مورد رهن در قبال پرداخت مطالبات بانکی تا تاریخ 1386/12/11 را دارد وکیل خواهان نیز طی لایحه ای با عنایت به انیکه عدم استیفای مطالبات بانک ناشی تعلل بانک خوانده بوده و برابر ماده 227 قانون مدنی مسبب ایجاد خسارات ناشی از تخلف موکل نبوده واز موکل قابل مطالبه نمی باشد و ماده 4 قانون مسئولیت مدنی بیان داشته وقتی که زیان دیده به نحوی از انحاء موجبات تسهیل ایجاد زیان را فراهم نماید وبا اضافه شدن آن کمک کند دادگاه می تواند میزان خسارات او را تخفیف دهد از طرفی با توجه به قاعده تحذیر که موکل با تقدیم مکرر درخواست به بانک مراتب عجزخود را از تسویه نقدی مطالبات نقدی اعلام نموده و بانک می توانست با توجه به هشدار موکل مطالبات خود را از محل فروش املاک رهنی استیفا نماید و با تعلل خود موجبات ضرربیشتررا فراهم نموده که با التفات به قاعده لاضرر ایجاد این ضرر به موکل شرعا و قانوعا نفی گردیده است آقای س. یویان به وکالت از بانک خوانده در مقام دفاع در ماهیت دعوا بیان داشته و خواهان به تکلیف قانونی و قراردادی خود در مورد بازپرداخت تسهیلات اعطایی در زمان خود اقدامی نکرده و تسهیلات اعطایی بانک موکل به خواهان در قالب مضاربه و مشارکت مدنی بوده و به عنوان عقد قرض واقع نشده و خواهان به عنوان راهن قرارداد رهنی شماره 8401 مورخ 1385/9/12 قبول و تعهد نموده بدهی خود بابت تسهیلات اعطایی و مستند به اسناد و مدارک و قراردادهای بانکی اعم از اصل و سود و کارمزد خسارات متعلقه را که اعلام و اظهار بانک نسبت به مبلغ و میزان آن معتبر است در سررسید مقرر به بانک بپردازد و کارمزد متعلقه به بانک به قرار مندرج در قراردهای فی مابین محاسبه می شود و میزان اعلامیه بانک مورد قبول مشتری می باشد دادگاه با توجه به اوراق و محتویات پرونده دلایل و مدارک ابرازی خواهان از جمله مصوبه مورخ 1386/10/30 هیات وزیران در خصوص آئین نامه نحوه واگذاری دارایهای غیر ضرور بانکها و بخشنامه شماره م ب /5072 مورخ 1386/12/6 بانک مرکزی خطاب به کلیه بانکهای دولتی و خصوصی که برابر ماده 8 مصوبه صدرالاشاره هیات وزیران بانکها موظف اند در صورت درخواست کتبی مشتری پس از سررسید بازپرداخت اقساط وثایق را از طریق مزایده به فروش گذاشته و پس از کسر مطالبات خود مازاد احتمالی را به مشتری مسترد نماید و بانک از تاریخ درخواست مشتری حق دریافت جریمه و سود اضافه را نخواهد داشت و تصاویر درخواست های مکرر خواهان از بانک خوانده مبنی بر فروش پلاک های در رهن و استیفای مطالبات بانک و همچنین نظریه کارشناس منتخب دادگاه که به شماره 376مورخ 1392/3/4 ثبت گردیده است و اعلام داشته بانک خوانده علی رغم دارابودن اختیارات کافی و قانونی نسبت به فروش و ثایق خواهان و تسویه مانده مطالبات خود هیچ گونه اقدام عملی موثری به عمل نیاورده ودر این خصوص اهمال و کوتاهی نموده است و عدم استیفای مطالبات بانک خوانده از محل وثایق و بالاخص عدم فروش اسناد املاک رهنی منتسب به خوانده می باشد و خواهان در این مورد قصوری نداشته است و با التفاوت به پاسخ استعلامات ثبتی و تصاویر اسناد رهنی که دلالت بر مالکیت خواهان نسبت به پلاک های ثبتی ردیف 1 الی 40 می نماید و کارشناس منتخب طی نظریه تکمیلی مثبوت به تاریخ 1393/7/2 میزان مطالبات بانک خوانده از محل اسناد رهنی متعلق به خواهان را مبلغ 49/084/227/095 ریال اعلام نموده با عنایت به اینکه در عقد رهن میبایست مال الرهانه معلوم و مشخص باشد و راهن فقط در قبال مبلغی که در سند رهنی قید می گردد مسئول می باشد و خسارت تاخیر تادیه به لحاظ اینکه در زمان عقد رهن ومشخص نمی باشد شمول عقد رهن به خسارات تاخیر تادیه برابر ماده 775 قانون مدنی و مسئله 10 کتاب الرهن تحریر الوسیله حضرت امام خمینی (ره ) فاقد وجاهت قانونی و شرعی می باشد و با عنایت به دفاعیات وکیل خواهان مبنی بر قاعده تسبیب و قاعده اقدام قاعده تحذیردعوای خواهان وارد تشخیص و خوانده را به فک رهن از پلاک های ثبتی شماره گان 1 الی 40 در قبال پرداخت مبلغ 49/084/227/095 ریال از سوی خواهان محکوم می نماید و دعوای خواهان را در خصوص پلاک های ثبتی شماره گان 41 الی 48 به لحاظ اینکه ایشان مالکیت در پلاک های ثبتی فوق ندارند به لحاظ عدم ذینفع بودن به استناد بند 10 ماده 84 قانون آئین دادرسی قانونی مدنی قرار رد دعوا صادر می نماید رای صادره حضوری و ظرف مدت 20 روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در دادگاههای تجدیدنظر استان تهران می باشد.
رئیس شعبه دهم دادگاه عمومی (حقوقی) تهران- حسین محمودزاده

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

درخصوص تجدیدنظرخواهی بانک اقتصادنوین باوکالت ه. غ. و م. ح.ز. بطرفیت 1-آقای ک. ش.الف. 2- م. ر. 3-شرکت چهل ستون تجارت تهران4- شرکت راه وارتباط شایان 5- باشگاه ورزشی کاوه شمیران 6- ب. ش. 7- شرکت چهل ستون پایا 8- صنایع غذایی آریو برزن نسبت به دادنامه شماره 00751 مورخ 93/8/25 صادره ازشعبه 10دادگاه عمومی تهران که براساس آن حکم به فک رهن ازپلاکهای متنازع فیه بشرح آن صادرشده است ونسبت به برخی پلاکهای ثبتی قراررد دعوی صادرشده ونسبت به تجدیدنظرخواندگان ردیف دوم الی هشتم با لحاظ استرداددعوی قراررد دعوی صادرشده ودعوی اعتراض ثالث آقای سید افشین عسگرزاده بطرفیت آقای ک. ش.الف. وبانک اقتصاد نوین نسبت به دادنامه شماره 00751مورخ 93/8/25 مذکورکه اعلام کرده نظربه اینکه پلاک ثبتی 28030 فرعی از126 اصلی مفروزومجزی از13753قطعه 35 را به ثمن معلوم خریداری کرده است قسمتی ازمدعا به خوانده ردیف دو یعنی بانک اقتصاد نوین قرارگرفته وباتوجه به سند ثبتی ،فک رهن آن مورد تقاضا است تقاضای نقض دادنامه وصدور حکم بر بی حقی خواهان اصلی را دارد دادگاه با ملاحظه محتوای پرونده واسنادومدارک واظهارات مضبوط درآن نسبت به واژه خواندگان ردیفهای دوم الی هشتم دردادنامه تجدیدنظرخواسته دراجرای ماده 360 قانون آئین دادرسی مدنی ناظربه ماده309 همان قانون به خواهان ها تصحیح میگردد .نسبت به تجدیدنظرخواهی باتوجه به لوایح واظهارات طرفین وباتوجه به اینکه اگردعاوی متعدد دارای منشاءواحد باشند یا ارتباط کامل داشته باشند قابل طرح دریک دادخواست می باشندایرادی به آن وارد نیست وباتوجه به اینکه خواهان نخستین مراتب اعلام آمادگی خودرابه پرداخت تسهیلات اعلامی ازمحل وثائق اعلام کرده وباتوجه به استدلال دادگاه نخستین تجدیدنظرخواهی به نحوی نیست که موجبات نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته رافراهم نماید و با شقوق ماده 348 قانون آیین دادسی مدنی قابل انطباق نیست باردتجدیدنظرخواهی به استنادمواد 353و 358قانون آئین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظرخواسته تایید میگردد ونسبت به دعوی واردثالث باتوجه به پذیرش دعوی مذکورتوسط خواهان اصلی ( ک. ش.الف. ) وتصویر سندمالکیت14139ب93 به تاریخ 24 شهریورماه هزارو سیصد ونود و سه آن را وارد تشخیص داده وایرادموجهی که موجب رد ادعای مذکور باشد بعمل نیامده و به پلاک ثبتی اعلامی واردثالث باتوجه به تایید دادنامه نخستین نسبت به قسمتی از خواسته خواهان دعوی وارد ثالث تحصیل حاصل شده وفک رهن بعمل آمده و نسبت به قسمت دیگر خواسته وی حکم بربی حقی خواهان اصلی نسبت به مالکیت وی بر پلاک اعلامی معترض ثالث صادرواعلام میگردد این رای قطعی است.
شعبه 52 دادگاه تجدید نظر استان تهران - رییس و مستشار
محمد باقر قربان وند - سیدوجیح الله فهیمی گیلانی

نقد رأی

تعدادموافق: 0 ـ تعدادمخالف: 0

نقدهای شما