رأی خلاصه جریان پرونده

خانم ع. الف. س. دادخواستی بطرفیت وراث مرحوم م. الف. س. ( ر. - ث. - م. - م. همگی الف. س. ) به خواسته تقسیم ترکه مرحوم م. الف. س. شامل ملک مسکونی 3 طبقه و یکباب مغازه در هشتگرد در پلاک ثبتی ... اصلی از ... فرعی را تسلیم دادگستری هشتگرد نموده و خلاصتاً گفته مرحوم مورث در تاریخ 91/6/10 در محل اقامت دائمی خود فوت و خواهان و خواندگان ورثه حین الفوت می باشند و ماترک فیمابین ورثه تقسیم نگردیده و یکی از وراث از ملک استفاده به نفع خود مینماید ، با استناد به مادتین 300 و 317 قانون امور حسبی استدعای صدور حکم بشرح خواسته نموده است ، خواهان : 1- کپی شناسنامه و کارت ملی خود -2- کپی انحصار وراثت شماره 1038-91/11/29 صادره قاضی شورا در شورای حل اختلاف حوزه یک هشتگرد را که بموجب آن گواهی شده شادروان م. آ الف. س. در تاریخ 91/6/10 فوت و ر. و ع. و ث. و م. و م. را فرزندان وی اعلام کرده است را پیوست عرضحال خود نموده اند ، با ارجاع مورّخ 94/3/30 شعبه اوّل دادگاه عمومی حقوقی هشتگرد متصدی رسیدگی به پرونده شده و طرفین را به دادرسی دعوت مینماید ، جلسه مورّخ 94/6/11 با حضور خواهان و آقای م. الف. (وکیل خوانده بنام ر. الف. س. ) و در غیاب سایر خواندگان تشکیل و خواهان خواسته خود را بشرح دادخواست تقدیمی تکرار و وکیل خوانده حاضر در جلسه اجمالاً اظهار داشته با عنایت به اینکه ملک مورد دعوی دارای سند رسمی میباشد میبایست خواهان محترم جهت درخواست افراز و تقسیم به اداره ثبت مراجعه و در صورت گواهی عدم افراز لزوماً به دادگاه مراجعه نماید و از دادگاه تقاضای ردّ دعوی خواهان مینماید ، با استعلام آخرین وضعیت ثبتی ملک و مالک ، اداره ثبت ساوجبلاغ طی پاسخ 4/154628-94/10/13 خلاصتاً اعلام داشته 6 دانگ یکباب خانه و مغازه بمساحت 218/40 مترمربع بموجب رأی هیئت حل اختلاف از مالکیت وراث الف. گ. بنام م. الف. س. ثبت و سند صادر شد و در ادامه مکاتبات و اقدامات معموله پیرامون ملک متنازع فیه را تشریح و با وصف اینکه لازمه تفکیک ، پایان کار و سند مالکیت میباشد موارد مربوط به چگونگی اجرا یا عدم اجراء رأی شعبه سوم حقوقی در الزام به تنظیم سند قطعی را توضیح داده است ، خواهان متعاقباً لایحه داده و اجمالاً گفته اگر چه ملک دارای سند مالکیت ثبتی است و برابر عمومات قانون افراز می بایست در حوزه ثبتی محل وقوع ملک افراز و تقسیم گردد ، لیکن بلحاظ اینکه این املاک قهراً و بموجب ارث حالت اشاعه بین وراث پیدا نموده و به جهت ترافعی بودن و اختلاف فیمابین وراث این موضوع منصرف از صلاحیت حوزه ثبتی است ، از اینرو میبایست برابر صلاحیت عام محاکم و مستنداً به ماده 300 قانون امور حسبی در دادگاه عمومی محل وقوع ملک رسیدگی گردد و نظریه مشورتی 7/8083-75/2/24 اداره حقوقی قوه قضائیه را مؤید ادعای خود اعلام کرده است ، دادرس دادگاه بدوی در وقت فوق العاده پرونده را تحت نظر قرار داده با اعلام ختم دادرسی رأی خود را طی شماره 896-94/11/17 انشاء نموده است ، بموجب دادنامه موصوف دادگاه پس از ذکر مشخصات طرفین و مقدمات رأی ، با نظر به اینکه درخواست تقسیم ملک مشاع به معنای درخواست افراز آن است و اینکه طبق ماده یک قانون افراز املاک مشاع مصوب 75/8/22 تقسیم و افراز املاک مشاع که جریان ثبتی آن خاتمه یافته با واحد ثبتی محل وقوع ملک است و با عنایت به اینکه آنچه خواهان بعنوان مال مشاع تقاضای تقسیم آنرا داشته ملکی میباشد که حسب استعلام و پاسخ ثبتی واصله ...... جریان ثبتی آن خاتمه و برای آن سند صادر شده ، لهذا آن دادگاه صلاحیتی برای رسیدگی به درخواست تقسیم آن ندارد و اینکه این موضوع نیز مورد ایراد وکیل احد از خواندگان قرار گرفته با استناد به ماده یک قانون مارالذکر قرار عدم صلاحیت به اعتبار و شایستگی واحد ثبتی شهرستان هشتگرد صادر و آنرا قطعی اعلام و در اجرای ماده 28 قانون آئین دادرسی مدنی پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال و با ارجاع آن به شعبه 22 دیوان عالی کشور و ثبت آن به کلاسه 940236/22 گزارش پرونده بنحو فوق توسط عضوممیز تهیه گردیده است .هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای حضرتی عضوممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

قرار شماره 896-94/11/17 صادره شعبه اوّل دادگاه عمومی حقوقی هشتگرد که طی آن رسیدگی به دعوی تقدیمی خانم ع. الف. س. به طرفیت سایر ورّاث مرحوم م. الف. س. به خواسته تقسیم ترکه مورث شامل یکباب ملک مسکونی 3 طبقه و یک واحد مغازه واقع در پلاک ثبتی ... اصلی از ...فرعی واقع در هشتگرد که بنا به مستنبط از ماده یک قانون افراز و فروش املاک مشاع در صلاحیت رسیدگی واحد ثبتی مربوطه تشخیص گردیده است ، ضمن مطالعه اوراق و امعان نظر جامع پرونده ، آنرا در خور و شایسته تأیید نمی داند ، برابر پاسخ ثبتی مضبوط در پرونده ، مالکیت طلق مرحوم مورث در ملک مورد درخواست ، بشرح مذکور در آن نامه مورد تأیید واقع و خواهان بعنوان احد از وراث با ادّعای عدم توافق و اعلام وجود اختلاف وراث متقاضی تقسیم ملک موروثی بعنوان ترکه از دادگاه شده است ، هر چند جریان ثبتی ملک به شرح منعکس در نامه ثبت خاتمه یافته و ملک طلق مرحوم مورث بوده ، بواسطه فوت مالک مذکور قهراً در مالکیت مشاعی وراث واقع گردیده که این امر متفاوت از املاک مشاعی موضوع ماده اوّل قانون افراز و فروش املاک مشاع بوده و با وصف اینکه خواهان در چگونگی و نحوه تقسیم مدعی تحقق اختلاف شده ناگزیر از رجوع به دادگاه برای تقسیم می باشد ، بنا به مراتب و بر اساس مفاد رأی وحدت رویه شماره 719 مورّخ 90/3/20 هیئت عمومی دیوان عالی کشور و مستنداً به ماده 28 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی با نقض قرار صادره پرونده جهت ادامه رسیدگی به مرجع ارسال کننده ( شعبه اوّل دادگاه عمومی حقوقی هشتگرد ) اعاده میگردد .
شعبه بیست و دوّم دیوان عالی کشور رئیس شعبه : جنتی عضومعاون : حضرتی