رأی خلاصه جریان پرونده

فرجام خواه دادخواستی بطرفیت فرجام خوانده به خواسته الزام خوانده به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه عواید ( سود ویژه ) شرکت خوانده از 86/7/1 لغایت زمان پرداخت و اجرای دادنامه شماره 980 را مقوم به 51 میلیون ریال را تسلیم مجتمع قضائی شهید باهنر تهران نموده و طی آن خلاصتاً اظهار داشته خواهان مالک 20% سهام شرکت میباشد که بلحاظ اراده غیرقانونی مدیرعامل شرکت از سال 1386 ، از استفاده از سود ویژه و عواید مربوطه محروم شده است ، با طرح دعوی در آن خصوص ، شعبه 123 دادگاه عمومی حقوقی تهران بموجب دادنامه شماره 980-93/8/20 شرکت خوانده را به پرداخت مبلغ /1/135/514/771 ریال در حق وی (خواهان) محکوم و رأی صادره قطعی و در مرحله اجرا میباشد ، نظر به اینکه خسارت تأخیر تأدیه عواید شرکت مطالبه نشده و طبق ماده 21 اساسنامه ، درآمد شرکت در پایان هر سال مالی باید بین شرکاء تقسیم میگردید که این امر محقق نشده ، لذا ابتدای زمان درخواست خسارت تأخیر تأدیه ، پایان اولین سال مالی لغایت تا زمان پرداخت و اجرای دادنامه مورد تقاضا میباشد ، درخواست صدور حکم به شرح خواسته مینماید ، خواهان : 1- کپی کارت ملّی خود -2- کپی روزنامه رسمی شرکت -3- سه برگ کپی اظهارنامه های ارسالی خواهان به بازرس اصلی و مدیرعامل و سهامدار و عضو هیئت مدیره شرکت پیرامون شرح خواسته و اعلام و اظهار به هر کدام از آنها -4- کپی اساسنامه شرکت به شماره 244943-84/2/17 -5- کپی اظهارنظر هیئت سه نفره کارشناسان رسمی در پرونده کلاسه 920320 شعبه 123 حقوقی تهران -6- کپی از دادنامه شماره 980-93/8/20 صادره شعبه 123 دادگاه (عمومی) حقوقی تهران متضمن محکومیت شرکت تولیدی ع. به پرداخت 1/135/514/771 ریال بابت سود ویژه سهمی خواهان از مهر ماه 86 لغایت پایان سال 90 بابت اصل خواسته و خسارات دادرسی از قبیل حق الزحمه کارشناس و هزینه دادرسی و حق الوکاله و همچنین صدور قرار ردّ دعوی برای سود مطالبه شده بعد از سال 90 در حق آقای م. الف.د. را پیوست عرضحال خود نموده است ، با ارجاع مورّخ 93/11/28 شعبه 117 دادگاه عمومی حقوقی تهران عهده دار رسیدگی و طرفین بدادرسی دعوت شده اند ، جلسه مورّخ 94/7/13 با حضور خواهان و وکیل ایشان آقای ع. ح.خ. و وکیل شرکت منحله ع. با مدیریت تصفیه آقای سیدخ.ب. ( خانم س. س. ) تشکیل و وکیل خواهان مطالب خود را بشرح دادخواست تقدیمی عنوان داشته است ، وکیل خوانده ( خانم س. ) لایحه ای داده و بموجب آن با پیوست کردن کپی روزنامه رسمی متضمن منحل گردیدن شرکت از 92/9/13 و انتخاب آقای سیدخ. ب. به سمت مدیر تصفیه اجمالاً اظهار داشته بموجب روزنامه رسمی مورّخ 92/12/4 شرکت منحل گردیده و پس از تاریخ انحلال رسمی شرکت دعوی فعلی بطرفیت آن فاقد محمل قانونی میباشد و با استناد به مادتین 2 و 76 قانون آئین دادرسی مدنی و تبصره های آن و وحدت ملاک از مواد 419 و 209 قانون تجارت و با اشاره به نظریه مشورتی 7/92/555-92/3/26 درخواست صدور قرار ردّ دعوی نموده و ماهیتاً نیز دفاع نموده و خلاصتاً گفته خواسته اصلی خواهان از نوع دین نمی باشد و مشمول خسارت تأخیر تأدیه نیست و بر فرض ناصواب استحقاق دریافت خسارت تأخیر نیز مطالبه آن از تاریخ فوق فاقد مبنای قانونی است، از طرفی سود متعلق به سهم الشرکه خواهان تدریجی حاصل شده و ...... لذا مبنای مطالبه از بدو ورود به شرکت دارای اشکال است و با ایراداتی به رأی مورد استناد به اینکه بدون در نظر گرفتن بند الف ماده 11 اساسنامه و صلاحیت اختصاصی مجمع عمومی عادی سهامداران در تعیین سود و زیان شرکت صادر گردیده ، اضافه نموده خواهان رئیس هیأت مدیره و مسئول دعوت مجمع عمومی بوده و عدم تشخیص سود و زیان و تقسیم آن معلول تقصیر وی بوده است و در پایان گفته در اینخصوص شرکت امتناع موضوع ماده 522 قانون آئین دادرسی مدنی را انجام نداده است ، وکیل خواهان در قبال لایحه تقدیمی وکیل خوانده می گوید در قبال لایحه فوق اظهارات خویش را طی لایحه ای تقدیم دادگاه خواهد کرد و وکیل خوانده نیز دفاعیات خود را همسو با مطالب مندرج در لایحه تقدیمی تکرار کرده و در پایان گفته مطالبه خسارت تأخیر تأدیه (سود) از سود مطالبه ربح مرکب و فاقد مبنای قانونی و مخالف نظرات شورای نگهبان و ماده 522 بوده و محکوم به ردّ است ، دادگاه بمنظور دریافت لایحه تکمیلی طرفین پرونده را مقید به وقت نظارتی مینماید ، وکیل خواهان ( آقای ع. ح.خ. ) در تاریخ 94/7/15 لایحه در 4 برگ به انضمام 13 صفحه کپی را تسلیم شعبه رسیدگی کننده نموده و طی آن اجمالاً و در مورد ایراد شکلی وکیل خوانده گفته ، از تاریخ انحلال شرکت تا خاتمه امر تصفیه ، شخصیت حقوقی شرکت جهت انجام امور مربوط به تصفیه باقی خواهد ماند و طی توضیحاتی که در همین ارتباط داده اظهار داشته دعوی باید به طرفیت اصیل مطرح گردد مگر در جایی که اصیل محجور است و در ماهیت نیز خلاصتاً اینکه پس از ذکر مواردی از نحوه اقدام خوانده در شرکت برای مخفی نگهداشتن سهم موکل از درآمد سالیانه ، چگونگی رسیدگی شعبه 123 دادگاه عمومی حقوقی و استحقاق موکلش از سود را تشریح و مدارکی در همین ارتباط پیوست نموده و مدافعات وکیل خوانده در تعلق خسارت تأخیر تأدیه را دارای هیچ خصوصیتی ندانسته است ، دادگاه بدوی در وقت فوق العاده پرونده را تحت نظر قرار داده و با اعلام ختم دادرسی رأی خود را طی شماره 1101-94/8/26 انشاء نموده است ، بموجب دادنامه مذکور دادگاه پس از ذکر مشخصات طرفین و مقدمات رأی ، با نظر به اینکه در دادنامه استنادی خواهان میزان سود شرکت از مهر ماه سال 86 لغایت پایان سال 90 تعیین و پس از آن بدلیل عدم تصویب اسناد مالی و تنظیم ترازنامه امکان تعیین سود وجود نداشته و در مانحن فیه خواسته خواهان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه سود متعلقه بر اساس آن دادنامه میباشد ، و از آنجا که وفق مقررات ماده 522 قانون آئین دادرسی مدنی در مطالبه خسارت بر خسارت قابلیت استماع را ندارد و توجهاً به اینکه تاریخ پرداخت سود مشخص نمی باشد ، لذا مستنداً به ماده فوق الذکر و ماده 1257 قانون مدنی و ماده 197 قانون آئین دادرسی مدنی حکم بر بیحقی خواهان صادر و اعلام نموده است ، این رأی در تاریخ 94/9/14 به وکیل خواهان ابلاغ گردیده است ، آقای ع. ح.خ. به وکالت از آقای م. الف.د. در تاریخ 94/10/14 از این رأی فرجام خواهی مینماید ، دفتر دادگاه بدوی پس از دریافت دادخواست فرجامی و ثبت آن اقدامات قانونی معمول و با دریافت پاسخ فرجام خوانده ( آقای سیدخ. ب. - مدیر تسویه(مدیرتصفیه) شرکت منحله ع. ) به شرح لایحه تسلیمی پرونده را به دفتر کل دیوان عالی کشور ارسال نموده است ، با ارجاع پرونده به شعبه 22 دیوان عالی کشور و ثبت آن به کلاسه 950011/22 گزارش پرونده بنحو فوق توسط عضوممیز تهیه گردیده است ، مفاد دادخواست فرجامی و لوایح تقدیمی و مدارک ابرازی طرفین همزمان با مشورت مورد مطالعه هیئت شعبه قرار خواهد گرفت . هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای حضرتی عضوممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد.

رأی متن رأی

در خصوص فرجام خواهی آقای م. الف.د. با وکالت آقای ع. ح.خ. بطرفیت شرکت تولیدی شیمیایی ع. با مسئولیت محدود ( به شماره ثبت 244943 ) در حال تصفیه با مدیریت تصفیه آقای سیدخ. ع. ب. ی از دادنامه شماره 1101 مورّخ 94/8/26 صادره شعبه 117 دادگاه عمومی حقوقی تهران که بموجب آن دعوی تقدیمی فرجام خواه بطرفیت شرکت تولیدی شیمیایی ع. با مدیریت آقای سیدخ. ع. ب. به خواسته الزام خوانده به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه عواید ( سود ویژه ) شرکت خوانده از 86/7/1 لغایت زمان پرداخت و اجرای دادنامه بشماره 980 منجر به صدور حکم بر بیحقی خواهان گردیده ، بنا به مندرجات پرونده و امعان نظر جامع اوراق آن و توجیهات آتی الذکر وارد و موجه میباشد ، مطالبه خسارت تأخیر در پرداخت مبلغ معیّن ناشی از مطالبه سود ویژه به شرح انعکاس یافته در پرونده در صورت دارا بودن جمیع جهات و سایر شرائط بر اساس مقررات ماده 522 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی بلااشکال میباشد ، سود ویژه (عواید) موضوع سود سهمی خواهان از سهم الشرکه بعنوان سرمایه خواهان در شرکت شیمیایی ع. را نمیتوان در زمره خسارت احتساب نمود ، استدلالی در رأی صادره راجع به اینکه سود مذکور خسارت است مشهود نبوده و بدون توجیهات موجهه از قاعده کلی عدم امکان مطالبه خسارت بر خسارت انشاء رأی صورت پذیرفته است ، وکیل مدافع شرکت فرجام خوانده نیز در لایحه تقدیمی 94/7/13 عمدتاً رأی استنادی قطعیت یافته را تحلیل و وجه مطالبه شده را ربح مرکب یعنی ربح اندر ربح تعریف و با این توجیه خواهان را مستحق مطالبه ندانسته اند و در صورتیکه وکیل خواهان وجهی ( ربح مرکب ) نخواسته است ، وکیل خوانده در قسمت دیگری از لایحه خود گفته بر فرض ناصواب استحقاق دریافت خسارت تأخیر ، این موضوع منوط به مطالبه دائن و از آن تاریخ میباشد بعبارتی مطالبی راجع به مبدأ استحقاق و عدم استحقاق از تاریخ ادّعایی بیان کرده است ، با نظر به مراتب و جمیع جهات انعکاس یافته در پرونده دادگاه محترم رسیدگی کننده تحقیقاتی در خصوص مورد معمول ننموده است تا مشخص گردد خوانده ای که ملزم شده و به عبارتی اجباراً متعهد به تأدیه مبلغ معین و مقرر در دادنامه استنادی که بنا به ادّعای وکیل خواهان قطعی شده و در جریان اجرا قرار دارد را کلاً یا جزئاً پرداخت ننموده و در اینخصوص آیا وجه مذکور در دادنامه تأدیه گردیده یا خیر و بررسی دقیق و قانونی پیرامون زمان شروع استحقاق معمول نداشته است ، اقتضاء داشت با تعیین وقت دادرسی و دعوت طرفین و وکلاء هر کدام با اخذ توضیحات دقیق از وکیل خواهان در احتساب زمان و منشأ مطالبه اخذ و مدافعات وکیل مدافع خوانده نیز موجهاً دریافت و با در نظر گرفتن عمومات ماده 228 قانون مدنی و مقرره در ماده 522 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی دریافت و پرونده استنادی و اجرائی آن مطالبه و خلاصه مفید و قابل بهره برداری از آن تهیه و از اوراق مورد لزوم کپی تهیه و آخرین وضعیت قضائی انعکاس و در ادامه وضعیت اجرای دادنامه دقیقاً روشن و میزان وجهی که باقیمانده تعیین و مبدأ مطالبه خسارت تأخیر موّجهاً بررسی و بنا به تجویز ماده 199 قانون اخیرالذکر علاوه بر رسیدگی به دلایل طرفین دعوا ، هر گونه تحقیق یا اقدامی که برای کشف حقیقت لازم باشد را انجام و بواسطه رسیدگی معموله و اقدامات انجام شده و نتایج حاصله از تحقیقات اخیر رأی شایسته صادر گردد ، نظر به اینکه مراتب مذکور در رأی فرجام خواسته رعایت نگردیده مستنداً به بندهای 5 از ماده 371 و الف ماده 401 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی ضمن نقض دادنامه فرجام خواسته پرونده را جهت رسیدگی مجدد به دادگاه صادر کننده ( شعبه 117 دادگاه عمومی حقوقی تهران ) ارجاع مینماید.
شعبه بیست و دوّم دیوان عالی کشوررئیس شعبه : سعید جنتی عضومعاون : احمد حضرتی