رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 13/ 01/ 1393 مأمورین مرزبانی گزارش مفقودیت یک تیغه خشاب اسلحه کلاش به همراه 30 تیر جنگی را که تحویل سرباز وظیفه م.ب. بوده است را می‌نمایند. مأمورین به سرباز وظیفه ی.د. مشکوک شده در بازجویی از وی اظهار داشته که خشاب را خودش برده و در محلی دفن کرده که تیغه خشاب مزبور از زیر خاک کشف می‌گردد و خشاب خالی بوده که وی اظهار می‌دارد که تعدادی از فشنگ‌ها را خودم و تعدادی را به دیگر سربازان داده‌ام و برداشته‌ام. متهم ی.د. در بازجوئی اظهار داشته که چون تیراندازی بی‌مورد کرده بود برای جبران کسری فشنگ‌ها یک تیغه خشاب را از برجک 3 که سربازان وظیفه دعوتی بودند برداشتم و موقع برگشت می‌خواستم به داخل پاسگاه بروم که سرباز ر. دژبان بود و مرا بازرسی کرد و خشاب را پیدا کرد و ر. 5 تیر فشنگ از آن برداشت و 7 تیر کسری خودم را هم جایگزین کردم و بقیه فشنگ‌ها را نیز بین سربازان ن.، ک.، ر. و ر. تقسیم کردم و 6 تیر را نیز خودم در کمین شلیک کردم. و بعد خشاب را از سرباز ر. گرفتم و زیر خاک پنهان کردم. و اتهام سرقت یک تیغه خشاب و 30 فشنگ جنگی و تیراندازی عمدی را قبول دارم. از سرباز ع.ر. تحقیق که اظهار داشته وقتی د. از مرخصی شهری برگشت من‌بعد از بازرسی بدنی یک عدد خشاب پیدا کردم که د. گفت این خشاب را از پاسگاه 78 آورده و آن را به داخل پاسگاه آورد و گفت خشاب کم دارم و 30 تیر فشنگ هم داشت و 5 عدد فشنگ برداشتم به سرباز وظیفه الف. دادم. سرباز وظیفه ک. اظهار داشته که از د. یک تیر گرفته و شلیک کردم. در دادسرای نظامی نیز اظهار داشته که آقای د. 5 تیر به من داد که من آن‌ها را به آقای الف. دادم چند شب قبل درگیر شده بودند و سرپرست کمین فراموش کرده بود تیرهای آقای الف. را اعلام کند بنابراین من تیرها را به او دادم. و به علت سهل‌انگاری و اشتباه موضوع کشف خشاب را گزارش نداده بودم. خشاب با تیرها دست د. بود و تقاضای بخشش دارم. و در مورد متهم ج.ک. به اتهام تیراندازی عمدی خلاف مقررات و ع.ک. به اتهام مخفی نمودن ادلۀ جرم دایر بر نگهداری خشاب و مهمات مسروقه علی‌رغم اطلاع و دادن فشنگ به الف. و کتمان حقیقت دایر بر عدم اطلاع موضوع کشف خشاب مسروقه قرار مجرمیت صادر می‌گردد و در خصوص متهم ج.ک. به اتهام تیراندازی عمدی خلاف مقررات قرار تعلیق تعقیب صادرشده است. با صدور کیفرخواست پرونده در دادگاه مطرح می‌گردد متهم ع.ر. در جلسه دادگاه به ارتکاب بزه اقرار نموده است. و دادگاه با صدور دادنامۀ شماره9309979187200041 – 03/ 02/ 1393 ع.ر. را از جهت کتمان حقیقت و عدم گزارش جرم به تحمل یک سال حبس و از جهت واگذاری فشنگ به سرباز الف. نیز به تحمل ده سال حبس و از جهت اتهام مخفی نمودن ادله جرم برای خلاصی مجرم از محاکمه به تحمل سه سال حبس و اجرای 90%(نود درصد) از حبس‌های اجرایی مشارٌالیه را به مدت دو سال تعلیق نموده است و در مورد اتهام ی.د. از جهت سرقت یک تیغه خشاب و 30 تیر فشنگ جنگی به تحمل ده سال حبس و از جهت تیراندازی برخلاف مقررات به تحمل یک سال حبس تعزیری و از جهت اهمال منجر به تضییع سه تیر فشنگ جنگی که مفقود نموده است به تحمل سه سال محکوم گردیده است و 90%(نود درصد) از حبس‌های اجرایی وی را به مدت دو سال تعلیق نموده است. پس از صدور رأی محکوم‌ٌعلیه ع.ر. نسبت به رأی صادره اعتراض نموده و درخواست تبدیل مجازات به جزای نقدی را نموده است. دادیار اجرای احکام دادسرای نظامی استان ... نیز نسبت به رأی صادره اعتراض نموده و اعلام داشته که چون عمل ارتکابی ع.ر. «نگهداری و مخفی نمودن مهمات و خشاب مسروقه» از مصادیق مادۀ 131 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 است لذا متهم باید به مجازات اشد محکوم گردد زیرا برداشت از اموال مسروقه به نفع خود و یا دیگری نمی‌تواند عنوان اتهامی را تغییر دهد همچنین چون ابتدای تحقیق، حقیقت را بیان نموده و اموال مسروقه را عنوان کرده است اتهام مخفی نمودن ادله جرم و کتمان حقیقت بدون وجه است و مسئولیتی نیز برای ارائه گزارش نداشته است. و همچنین تعلیق 90% نود درصد را دارای ابهام در اجرا دانسته است و درخواست نقض رأی صادره را نموده است. پرونده به دیوان عالی کشور و این شعبه ارسال‌شده است.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با بررسی اقداماتی که توسط متهم ع.ر. صورت گرفته است به این صورت که به‌عنوان نگهبان پاسگاه بعد از کشف یک تیغه خشاب با 30 تیر فشنگ جنگی از سرباز ی.د. موضوع را گزارش ننموده است و چند تیر از خشاب را به نفع خود برداشته است چند تیر به سرباز الف. واگذار نموده است و دادگاه وی از بابت 3 اتهام: 1- کتمان حقیقت و عدم گزارش جرم مکشوفه موضوع مادۀ 78 قانون مجازات نیروهای مسلح 2- واگذاری فشنگ به سرباز الف. موضوع مادۀ 80 قانون مزبور 3- اتهام مخفی نمودن ادلۀ جرم برای خلاصی از محاکمه موضوع مادۀ 554 قانون مجازات اسلامی متهم را محکوم نموده. اولاً: اقدام متهم مشمول ماده 80 قانون مجازات نیروهای مسلح نمی‌تواند باشد زیر شرط تحقق بزه این ماده این است که متهم مهمات را بفروشد یا به رهن بگذارد یا به نحو دیگری مورد معامله قرار دهد یا با سوءنیت مخفی کند که هیچ‌یک از افعال مذکور در این پرونده توسط متهم صورت نگرفته است. ثانیا:ً شرط تحقق بزه موضوع مادۀ 554 قانون مجازات اسلامی این است که دستور قضایی برای جلب و دستگیری متهمی صادرشده باشد و متهم در این وضعیت به وی کمک کرده باشد که در این پرونده متهم د. در همچنین وضعیتی نبوده است که متهم ر. به او کمک کرده است و لذا هیچ‌یک از این دو جرم تحقق پیدا نکرده است. و از طرفی اقدام متهم در نگهداری فشنگ‌های جنگی می‌تواند مشمول مادۀ 6 قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390 بوده باشد لذا با پذیرش تجدیدنظرخواهی در اجرای بند 4 قسمت ب مادۀ 265 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری با نقض دادنامه صادره رسیدگی مجدد به شعبه هم‌عرض محول می‌گردد.
شعبه 29 دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار
نبی‌اله راجی - محمد بارانی