رأی خلاصه جریان پرونده

در این پرونده ب. ب. ر. م. در مورخه ۹۹/۲/۳۰ با تقدیم دادخواست به خواسته طلاق به دلیل عسر و حرج اعتیاد زوج ترک انفاق سوی رفتار به طرفیت م. ح. ق. طرح دعوی نموده و اعلام کرده زوج به اتهام ضرب و جرح محکوم شده است. به موجب دادنامه مورخه ۹۹/۲/۲۲ زوج به اتهام ترک انفاق به حبس و ایراد صدمه بدنی عمدی به پرداخت دیه در حق زوجه محکوم شده است.ص ۱۰ شعبه *در مورخه ۹۹/۳/۲۱ تشکیل جلسه با حضور قاضی مشاور داده است. خواهان به مفاد دادخواست تاکید و اینکه زوج اعتیاد به شیشه دارد. و دوبار در کمپ بستری شده و خرجی نمی دهد. یکسال است.که جدا هستیم. و زوج اختلال روانی دارد. که باید معاینه شود. خوانده گفته من یکسال پیش در کمپ بستری بودم. و الان اعتیاد ندارم. در مورد ترک انفاق هم اعتراض کردم. *دوباره بشرح ص ۱۵ اعلام کرده زوج از ۹۷/۳/۱۸ده روز برای ترک اعتیاد بستری بوده است.دادگاه زوجین را به داوری ارجاع نموده است. و جهت سازش به شورای حل اختلاف ارسال نموده است. شورا اعلام کرده سازش ایجاد نشده است. *ص ۳۹ با معاینه زوج اعلام کرده مبتلا به ویژگی های خاص شخصیتی با علایم ضعف در کنترل تکانه های پرخاشگری و بدبینی است. و اعتیاد وی منفی اعلام شده در ۹۹/۴/۲۴ داوران اعلام کردند. زوجین به این نتیجه رسیدند که امکان اصلاح و جود ندارد. و مقرر شد زوجه نصف مهریه را بذل نماید. و زوج قبول بذل نمود و حضانت فرزند ان با زوجه باشد. و اگر زوج عدول کرد باید کل مهریه را بدهد. دادگاه در مورخه ۹۹/۹/۱۵ تشکیل جلسه داده ( ص ۵۱ ) زوجه گفته در صورت حضانت فرزند ان نصف مهریه را بذل می کند و نفقه و اجرت المثل را هم بذل می کند. ایشان مرتب ضرب و جرح می کند و سوی رفتار دارد. از تیرماه ۹۹ بعد از رای کیفری نفقه را ماهانه پانصد هزار تومان می دهد. تهدید می کند. تعادل رفتاری ندارد. وکیل خوانده گفته موکل توافق داوری را قبول ندارد. چون حضانت فرزند ان را می خواهد. اگر کل مهریه را بذل کند حضانت را موکل می دهد. موکل حاضر است.یکصد میلیون بدون حضانت فرزند ان و طلاق دهد. به موجب دادنامه مورخه ۹۹/۴/۳۰ زوج به پرداخت نفقه فرزند ان محکوم شده است.ص ۵۴ زوجین طی لایحه ص ۶۰ پرونده طلاق توافقی خواسته اند و شرایط را هم اعلام کرده اند دادگاه زوجین را جهت مشاوره به موسسه داوری ارجاع نموده است. موسسه داوری حکم به محکومیت زوج به پرداخت مهریه صادر نموده است.ص ۶۴ شورای حل اختلاف در ۹۹/۱۰/۱۷ تشکیل جلسه داده است. وکیل خواهان گفته موکل مهریه و حقوق خود را در قبال پانصد میلیون ریال بذل می کند. و وشورا گزارش اصلاحی تهیه نموده است.ص ۶۸ با اعاده پرونده دادگاه در *تشکیل جلسه داده است. وکیل خوانده گفته با طلاق توافقی موکل با مختومه شدن پرونده ها موافق است.زوجه گفته با اخذ ۵۰ میلیون تومان پرونده ها را مختومه می کند. قاضی مشاور نظر به الزام زوج به طلاق زوجه با عسر و حرج داده است.ص ۹۸ و به محکومیت کیفری زوج بابت ضرب و جرح عمدی ترک انفاق و محکومیت بابت نفقه فرزند ان و بستری در مرکز ترک اعتیاد اشاره نموده است. دادگاه به موجب دادنامه شماره *مورخه ۱۴۰۰/۲/۲ با استناد به محکومیت زوج به اتهامات ضرب و جرح عمدی و ترک انفاق زوجه و محکومیت به پرداخت نفقه فرزند ان و گزارش پزشکی قانونی در مورد شرایط روانی زوج و نظر قاضی مشاور با احراز عسر و حرج حکم به الزام زوج به طلاق زوجه صادر نموده است. وکیل زوجه نسبت به دادنامه از جهت حضانت یکی از فرزند ان توسط پدر اعتراض نموده است. وکیل زوج ا. م. نیز نسبت به دادنامه اعتراض نموده است. شعبه *با اعلام نقص در مورد ازمایش اعتیاد زوج و چگونگی پرداخت نفقه پرونده را به مرجع بدوی اعاده نموده است. از زوج مجددا معاینه بعمل امده و نتیجه ازمایش اعتیاد منفی اعلام شده است.ص ۱۱۴۸ دادگاه تجدیدنظر به موجب دادنامه شماره *مورخه ۱۴۰۰/۹/۹ باتوجه به ازمایش اعتیاد زوج و پرداخت نفقه با عدم احراز عسر و حرج و نقض دادنامه بدوی حکم بر بطلان دعوی زوجه صادر نموده است. اقای ع. ب. به وکالت از زوجه فرجامخواهی نموده و به محکومیت های کیفری زوج بابت سوی رفتار ( ضرب و جرح و ترک انفاق ) و سابقه اعتیاد وی و رد دعوی تمکین ایشان و نظریه پزشکی در مورد شرایط روحی و روانی زوج اشاره نموده است.که متن کامل لایحه در زمان شور قرائت می گردد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای س. م. ت. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده در خصوص دادنامه شماره *۰۰/۹/۹ فرجامخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجامخواهی اقای ع. ب. به وکالت از ب. ب. ر. م. نسبت به دادنامه شماره *مورخه ۱۴۰۰/۹/۹ صادره از شعبه *که به موجب ان با نقض دادنامه بدوی صادره از شعبه *حکم بر بی حقی فرجامخواه از جهت درخواست صدور حکم طلاق به لحاظ عسر و حرج صادر گردیده وارد و موجه است: زیرا اولا داوران زوجین نظر به عدم امکان سازش زوجین داده اند و اعلام کرده اند زوجین توافق به جدایی دارند و نسبت به حقوق مالی هم موافقت کرده اند و قاضی مشاور نیز با استدلال بشرح ۹۸ پرونده نظر به عسر و حرج زوجه داده است. لیکن دادگاه تجدیدنظر به تکلیف قانونی خود مطابق مواد ۲ و ۲۷ قانون حمایت خانواده در رد نظریه داوری و قاضی مشاور بطور مستدل عمل ننموده است.و مفاد دادنامه از این جهت دارای نقص جدی است. ثانیا باتوجه به ۱- محکومیت کیفری زوج به اتهام ضرب و جرح عمدی زوجه به پرداخت دیات متعدد و اثار ضرب شدید توسط زوج مطابق گواهی پزشکی قانونی بشرح ص ۱۶۹ پرونده ۲- محکومیت کیفری زوج به اتهام ترک انفاق به حبس که بعد از ان مجبور به پرداخت نفقه زوجه گردیده ۳- محکومیت زوج به پرداخت نفقه فرزند ان همگی دلالت بر سوی رفتار زوج و استمرار ان و عسر و حرج زوجه دارد. که مورد توجه قرار نگرفته است.و دادگاه تجدیدنظر صرفا به نتیجه ازمایش اعتیاد زوج یا پرداخت نفقه با استعلام از اجرای احکام استناد نموده است. در حالیکه با عدم مصرف مواد مخدر در ظرف ۴۸ ساعت قطعا نتیجه ازمایش منفی است.و سابقه گذاشته را منتفی نمی سازد و پرداخت نفقه بعد از محکومیت نیز اثار عسر و حرج زوجه را که باید برای دریافت نفقه خود و فرزند ان به تقدیم دادخواست و شکایت کیفری مجبور گردد. را منتفی نمیسازد. ثالثا اینکه همین سوی رفتار زوج و سابقه اعتیاد وی منجربه جدایی جسمانی طولانی زوجین شده است. رابعا اینکه از گفتار زوج و وکیل وی در جلسات دادرسی کاملا مشهود است.که قصد زندگی ندارد. و دنبال بذل کامل مهریه از ناحیه زوجه می باشد. خامسا اینکه دعوی تمکین زوج نیز رد شده است.که خود حکایت از عدم تامین مقدمات زندگی مشترک و امینت روحی و روانی برای زندگی زوجه دارد. و به همین جهت زوجه حاضر شده در صورت توافق زوج به طلاق بخشی از مهریه و حقوق مالی خود را با اخذ حضانت فرزند ان بذل نماید. لذا باتوجه به مراتب ذکر شده مستندا به بند ۵ ماده ۳۷۱ و بند الف ماده ۴۰۱ قانون ایین دادرسی مدنی دادنامه فرجامخواسته را نقض و پرونده را جهت رسیدگی مجدد به دادگاه صادر کننده رای منقوض ارجاع می نماید./ا۴۰۱/۱/۱۷
شعبه *
رییس شعبه: ج. ق. مستشار: س. م. ت.