عدم جواز تحمیل مجازات ترک انفاق در فرض عدم تمکین زوجه - 1/29/2018 12:00:00 AM

رأی خلاصه جریان پرونده

خلاصه جریان پرونده:
خانم ا. ع. با وکالت خانم م. م. از همسرش اقای ا. ا. شکایت دایر بر ترک انفاق نموده و چنین توضیح داده: … مشتکی عنه در تاریخ ۱۳۹۱/۵/۲ نسبت به پرداخت نفقه و خرجی اقدام ننموده و به موجب دادنامه شماره *صادره از شعبه *حکم به بطلان دعوی تمکین زوج به لحاظ خوف ضرر بدنی و شرافتی زوجه صادر گردیده که طی دادنامه شماره ۳۶۰ ۹۲ شعبه *تایید شده است.
دادیار شعبه *از وکیل شاکیه و گواهان وی و متهم تحقیق نموده و اظهارات انان و مدافعات متهم را در پرونده منعکس نموده است.متهم در دفاع از خود چنین اظهار داشته: حدود یک سال است.که منزل را ترک کرده است.و حاضر به تمکین نیست و اصلا او را مورد ازار و اذیت قرار نداده ام و الان حاضرم نفقه وی را کامل پرداخت نمایم شماره حساب بدهد و اگر شماره حساب ندهد به حساب دادگستری واریز نمایم … . دادیار فوق پس از اخذ اخر دفاع از متهم فوق ، قرار تامین معرفی کفیل بوجه الکفاله یکصد میلیون ریال صادر کرده و متهم نامبرده کفیل معرفی کرده است. متعاقبا دادیار موصوف قرار مجرمیت متهم را صادر و پس از موافقت دادیار اظهار نظر با ان ، کیفرخواست صادر و با استناد به ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده مصوب ۹۱/۱۲/۱ و مواد ۲ و ۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ از دادگاه تقاضای صدور حکم علیه متهم مذکور در فوق شده است. پرونده به شعبه *ارجاع شده و این دادگاه پس از تشکیل جلسه دادرسی و استماع اظهارات طرفین و وکلای انان و درج انها در پرونده ( تاریخ ۹۳/۳/۵ برگ های ۶۶ الی ۷۱ ) ختم دادرسی را اعلام کرده و به موجب دادنامه شماره ۲۵۴ ۹۳/۳/۱۲ مستندا به ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده و تبصره ان با رعایت بندهای ث و ج ماده ۳۸ و ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ به لحاظ عدم سابقه کیفری و واریز مبالغی به حساب شاکیه بابت نفقه ، متهم نامبرده را با دو درجه تخفیف به تحمل ۲۰ روز حبس تعزیری محکوم کرده و شعبه *ضمن تایید دادنامه تجدیدنظر خواسته ، با استناد به ماده ۴۶ و ۵۰ و ۵۲ و ۵۴ قانون مجازات اسلامی با صدور قرار تعلیق اجرای مجازات ، اجرای بیست روز حبس تعیین شده را به مدت دو سال با شرایط قانونی معلق نموده است. ( تجدیدنظر خواه به موجب قرار تعلیق فوق مکلف شده اولا ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ رای فوق نسبت به پرداخت مابه التفاوت نفقه معوقه زوج تا تاریخ صدور این حکم ( ۹۳/۴/۳۱ ) طبق نظر کارشناس اقدام نماید. و ثانیا در مدت تعلیق مجازات در پایان هر ماه نفقه همسر خود را طبق نظر کارشناس مزبور پرداخت کند و در صورت عدم پرداخت نفقه زوجه در مهلت های فوق به درخواست دادستان یا قاضی اجرای احکام برای بار اول یک تا دو سال به مدت تعلیق اضافه یا قرار تعلیق لغو می گردد. و تخلف از دستور دادگاه برای بار دوم موجب الغای قرار تعلیق اجرای مجازات می گردد. ) . به لحاظ عدم تبعیت محکوم علیه از دستور دادگاه مندرج در دادنامه فوق ، شعبه *مزبور با استناد به ماده ۵۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مدت یکسال به مدت تعلیق مقرر قبلی افزوده است. ( برگ ۲۸۸ پرونده ) . به دلالت برگ های ۳۱۲ و ۳۱۳ پرونده شعبه *به موجب دادنامه شماره *ضمن تایید حکم صادره از شعبه *که مطابق ان محکوم علیه فوق به اتهام ارتکاب بزه ترک انفاق فرزند مشترک بنام رشا ا. در تاریخ ۹۳/۹/۱ تا ۹۳/۹/۲۲ و از تاریخ ۹۳/۱۲/۲۸ تا ۹۴/۲/۶ به تحمل شش ماه حبس تعزیری محکوم شده ، با عنایت به اینکه تجدیدنظرخواه در مدت زمان تعلیق اجرای مجازات بیست روز حبس مقرر مرتکب جرم دیگری گردیده ، لذا در اجرای ماده ۵۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ، قرار الغای تعلیق مجازات معلق شده را صادر کرده است. محکوم علیه به دلالت اوراق پرونده جهت اجرای حکم جلب شده ولی اقدامات دایره اجرای احکام کیفری دادسرای *به نتیجه نرسیده و به کفیل وی اخطار شده تا محکوم علیه را ظرف بیست روز به دایره اجرای احکام دادسرای فوق معرفی کند ولی به لحاظ تخلف کفیل ، معاون دادستان عمومی و انقلاب *در اجرای ماده ۲۳۱ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۳۱۹۲ دستور اخذ وجه الکفاله از کفیل موصوف را صادر کرده است. ( برگ ۳۳۴ پرونده ) . لازم به ذکر است.شعبه *که در دادنامه صادره با استناد به شکایت مطروحه و تحقیقات انجام شده در مرجع انتظامی و دادسرا ، اظهارات مطلعین ، کیفرخواست صادره از دادسرای عمومی و انقلاب *، اظهارات و دفاعیات وکلای طرفین با ملاحظه رونوشت دادنامه شماره *مورخ ۹۱/۱۲/۲۷ صادره از شعبه *که حکم به بطلان دعوی زوج به خواسته الزام به تمکین زوجه صادر گردیده که دادنامه موصوف به موجب دادنامه صادره از شعبه *مورخ ۹۲/۴/۲۶ قطعی و تایید گردیده است.از طرفی متهم در دادسرا حسب صورت جلسه مورخ ۹۲/۷/۱۴ اعلام نموده که نسبت به پرداخت نفقه به مدت یک سال اقدام ننموده و اینکه ارسال اظهارنامه از ناحیه زوج ( متهم ) در تاریخ ۹۲/۷/۷/ مربوط به زمان بعد از طرح شکایت و قطعیت حکم به بطلان الزام به تمکین بوده ، بزهکاری محکوم علیه را احراز و حکم بر محکومیت او بشرح مذکور در گزارش صادر کرده است. به حکایت تصویر دادنامه شماره *صادره از شعبه *دعوی اقای ا. ا. بطرفیت همسرش خانم ا. ع. به خواسته تمکین با استدلال … اظهارات طرفین دعوی ، شهادت شهود که حاکی از خوف ضرر بدنی و شرافتی زوجه می باشد. و اینکه زوجین مکلف به حسن معاشرت با یکدیگر می باشند … غیر وارد تشخیص و مستندا به ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی حکم به بطلان دعوی صادر گردیده و این حکم عینا مورد تایید شعبه *فوق قرار گرفته است. محکوم علیه از حکم اخیر درخواست اعمال ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ نموده و ریاست محترم قوه قضاییه با تجویز اعاده دادرسی ، پرونده را به دیوان عالی کشور فرستاده که به شعبه ۲۳ ارجاع شده و این شعبه طبق دادنامه شماره ۳۰۹ – ۱۳۹۶/۶/۲۲ با استدلال … در مانحن فیه هرچند زوجه ادعا نموده است.بودن وی با زوج در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی و شرافتی است ، اما هیچگونه دلیل قانع کننده ای در مورد اثبات مظنه ضرر مزبور ارائه نکرده است.علی هذا مخدوش بودن دادنامه معترض محرز و مسلم است.و با توجه به تجویز اعاده دادرسی از ناحیه ریاست معظم قوه قضاییه …. مستندا به ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ دادنامه های صادره از شعبه *و شعبه *را نقض و حکم به تمکین خوانده خانم ا. ع. به تمکین عام و خاص از خواهان اولیه اقای ا. ا. صادر و اعلام کرده است.
اقای ا. ز. وکیل دادگستری به وکالت از محکوم علیه باستناد بند ج ماده ۴۷۴ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ از حکم محکومیت وی درخواست پذیرش اعاده دادرسی از دیوان عالی کشور را نموده که پس از ثبت در دبیرخانه دیوان به این شعبه ارجاع شده است. وکیل نامبرده در لایحه تقدیمی که هنگام شور خوانده می شود. چنین توضیح داده: ۱موکل همسر دایمی و قانونی خانم ا. ع. می باشد. زوجین دارای یک فرزند دختر ۸ ساله می باشند. ۲زوجه به اتهام ترک انفاق علیه موکل اعلام جرم نموده که به استناد دادنامه صادره از شعبه *، موکل به تحمل بیست روز حبس تعزیری محکوم گردیده و سپس توسط شعبه *قرار تعلیق اجرای مجازات مذکور به مدت دو سال تعیین می گردد. ۳اسناد اصلی قاضی محترم شعبه بدوی در محکومیت موکل ، صدور حکم بر بطلان دعوی الزام به تمکین موکل علیه زوجه می باشد. ۴پس از اعمال ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی نسبت به دادنامه قطعی صادره از شعبه *مبنی بر حکم به بطلان دعوای موکل به خواسته الزام زوجه به تمکین ، شعبه *به موجب دادنامه شماره *با توجه به تجویز اعاده دادرسی از ناحیه ریاست محترم قوه قضاییه و ایرادات فراوان موجود در دادنامه های مورد اعتراض ، احکام صادره از شعبه دوم بدوی و هشتم تجدیدنظر مبنی بر بطلان دعوای تمکین را نقض و زوجه را به تمکین عام و خاص از موکل محکوم می نماید. …. عضو ممیزح. ق.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل شد پس از قرائت گزارش عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده و به شرح زیر رای می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

رای
با توجه به اینکه عمده استدلال دادگاه تجدیدنظر استان *( شعبه هشتم ) بشرح مذکور در حکم محکومیت محکوم علیه اقای ا. ا. به لحاظ ترک انفاق ، مجاز بودن شاکیه خانم ا. ع. به عدم تمکین از محکوم علیه طبق دادنامه شماره *صادر شده از شعبه *ی مشارالیها می باشد. که این حکم بشرح منعکس در گزارش فوق به موجب دادنامه شماره *نقض و حکم به تمکین زوجه از زوج صادر گردیده است.بنابراین انطباق عمل محکوم علیه با ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده و تحمیل مجازات مقرر در این ماده بر محکوم علیه در حالی که محکوم لها به دلالت اوراق پرونده از وی تمکین نکرده و مجاز به عدم تمکین نبوده ، منطبق با موازین قانونی نیست لهذا به لحاظ انطباق تقاضا با بند ج ماده ۴۷۴ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اختیار حاصل از ماده ۴۷۶ همان قانون قرار قبولی تقاضای وکیل محکوم علیه فوق صادر و پرونده به شعبه دیگر دادگاه تجدیدنظر استان *جهت رسیدگی مجدد به اتهام محکوم علیه مبنی بر ترک انفاق ارجاع می شود.
شعبه *
رییس: ج. ا. مستشار: ح. ق.