رأی خلاصه جریان پرونده
خلاصه جریان پرونده:پیرو گزارش های مورخ ۹۹/۵/۲۸ و۱۴۰۰/۲/۲۲و۱۴۰۰/۸/۳۰و ۱۴۰۱/۳/۲۹ حسب محتویات پرونده کلاسه *، اقایان ۱- م. ز. پ. ۲- ح. ی. با تقدیم دادخواستی به طرفیت ۱- سازمان *۲- سازمان *خواسته خود را ۱- اعتراض نسبت به اجرای ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع ۲- اثبات مالکیت ۳- ابطال سند مالکیت و صدور سند مالکیت به نام خواهان ها اعلام می نمایند و با پیوست نمودن ۲۸ برگ تصاویر خود در متن دادخواست شرح داده اند اینجانبان مالکین ملک زراعی و باغی نخلستان واقع در *می باشیم که الف- سازمان *طی نامه شماره -/۲۵۴۲/۲۶ج- ۸۴/۰۹/۲۴ مقدار ۱۲ هکتار و ۸۵۰۰ متر مربع از اراضی موصوف را داخل در حریم روستا منظور نموده ( تصویر ص ۱۱ ) ب: پیرو اعتراض اینجانبان به اجرای ماده ۵۶ قانون حفاظت از جنگل ها در خصوص ۴۲۵۰/۱۴ هکتار باقیمانده موضوع در هیات مربوطه رسیدگی و مطابق دادنامه ۱۹۱- ۸۴/۱۲/۱۶ حمل بر ملی بودن ۴۲۵۰/۱۴ هکتار صادر می گردد. که پس از اعتراض به ان طی دادنامه شماره *، چهار هکتار از اراضی جزی مستثنیات اشخاص منظور که طی دادنامه شماره *صادره از شعبه *تایید شده است. ج: اینجانبان با استناد به دادنامه های صادره تقاضای ثبت و صدور سند مالکیت ان را نمودیم که با استعلام سازمان *از سازمان *ان اداره پاسخ داده ( طی نامه شماره ۹۲/۵۰ - ۹۲/۰۲/۰۱ ) ، ۱۲/۸۵۰۰ هکتار موضوع بند الف این دادخواست را که قبلا حریم روستا بود مجددا ملی اعلام نموده که موجبات تضییع حقوق اینجانبان را فراهم کرده مقدار ۸۵۰۰/۱۲ هکتار از اراضی اینجانبان دارای سابقه زراعت و غرس اشجار و نخیلات قدیمی است.که نسبت به ملی شدن ان معترض و تقاضای رسیدگی و اثبات مالکیت ان را داریم و تقاضای ابطال سند مالکیت موجود و صدور سند مالکیت به نام خود را داریم. با ارجاع پرونده به شعبه *وقت رسیدگی برای مورخ ۹۳/۰۱/۱۸ تعیین و طرفین دعوت می گردند. در جلسه رسیدگی مذکور نمایندگان حقوقی خواندگان در جلسه حاضر نبوده اند و خواهان ها خواسته خود را به شرح دادخواست تقدیمی اعلام می نمایند. دادگاه قرار ارجاع امر به کارشناس صادر کرده تا کارشناس بررسی نماید. ایا اثار کشت و زرع قدیمی و بالاتر از پنجاه سال می باشد. یا خیر؟ در تاریخ ۹۳/۰۴/۲۶ اقای ح. ص. وکالتنامه خود مبنی بر قبول وکالت از دو نفر خواهان ها را تقدیم می نماید. جلسه مربوط به اجرای قرار کارشناسی در تاریخ ۹۳/۰۴/۲۹ با حضور خواهان ها ، وکیل مدافع انها ، نماینده حقوقی منابع طبیعی و کارشناس تشکیل و مشار الیهم امادگی خود را جهت انجام قرار کارشناسی اعلام می نمایند. ( ص۷۴ ) مطابق نظریه کارشناس رسمی دادگستری به شماره ۹۳/۱۳۹ - ۹۳/۰۵/۱۸ قطعه زمین مورد نظر در محدوده جنوبی *واقع شده دارای ۱۶۸۵۰۰ متر مربع مساحت است.که از این مقدار حدود ۴۰۰۰ متر مربع بر اساس رای دادگاه به عنوان اراضی مستثنیات شناخته شده و مابقی به مساحت *متر مربع جزی اراضی ملی *۱۱۱۵ اصلی به نام دولت و با نمایندگی سازمان جنگل ها و مراتع کشور قرار گرفته است. سازمان *با ارائه سند مالکیت *۱۱۱۵ اصلی در سال ۸۲ به نام دولت جمهوری اسلامی ایران صادر شده مدعی است.که ششدانگ قطعی اراضی ملی به مساحت ۳۸/۲۴۸/۴۵۷ متر مربع که مقدار ۲/۸۶۰/۵۴۲ متر مربع از ان جزی مستثنیات اشخاص اعلام شده مابقی ان به میزان ۳۵۳۱/۷۹ هکتار به عنوان اراضی ملی شناسایی شده و قطعه مورد منازعه در محدوده اراضی ملی این سند قرار دارد. لذا با بررسی وضعیت اثار موجود در زمین ، از نظر اینجانب بخش هایی از اراضی در ضلع شرق ان به مساحت ۳ هکتار و همچنین ضلع جنوب غرب به مساحت ۲ هکتار دارای سوابق کشت و زرع قبل از سال ۴۱ بوده و مشمول اراضی ملی نمی باشد. و ما بقی ان به مساحت ۷۱۰۰۰ متر مربع مشمول تعریف اراضی ملی می گردد. ( ص۷۹ ) سازمان *به دلیل اینکه کارشناس در نظریه خود به عکس های هوایی استناد ننموده به این نظریه اعتراض و وکیل خواهان ها تقاضای نظریه تکمیلی از کارشناس را دارد. مطابق نظریه تکمیلی کارشناس مذکور ( ص ۹۶-۹۷ ) تایید سوابق کشت و زرع در بخشی از اراضی با توجه به اثار و وضعیت خاک بوده و سایر بخش های اراضی به دلیل عدم وجود اثار ظاهری مشمول اراضی فاقد اثار و سابقه کشت و زرع بوده است. حسب اعتراض سازمان *، دادگاه در تاریخ ۹۳/۰۷/۰۳ قرار ارجاع امر به هیات سه نفره کارشناسان رسمی صادر کرده و جهت واریز حق الزحمه کارشناسی ظرف یک هفته مراتب را طی اخطاریه در مورخ ۹۳/۰۷/۰۶ به ان اداره ابلاغ نموده است. شعبه *در تاریخ ۹۳/۰۷/۳۰ ختم رسیدگی را اعلام و مطابق دادنامه شماره *در خصوص خواسته خواهان ها به اعتراض به اجرای مقررات ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع و اثبات مالکیت و ابطال سند مالکیت و صدور سند مالکیت ، حکم به اثبات مالکیت خواهان ها به رقبه موصوف در حد اعلام شده در نظریه کارشناس اعلام می نماید. و اضافه می کند دولت مکلف است.عین زمین موصوف را به خواهان تحویل نماید. و در صورت عدم امکان تحویل عین عوض یا قیمت ان را پرداخت کند و در خصوص مساحت ۷۱۰۰۰ متر مربع دعوی خواهان ها را وارد ندانسته و حکم بر بی حقی ایشان صادر می نماید. ( ص ۱۰۷ ) ان شعبه در تاریخ ۹۳/۰۹/۱۵ مطابق دادنامه ای دیگر به شماره *در خصوص دادخواست تقدیمی خواهان ها به خواسته ابطال سند مالکیت و صدور سند مالکیت به نام خواهان ها با استناد به نظریه هیات کارشناسان به شماره ۷۲۱- ۹۲- ۹۲/۰۹/۱۱حکم به ابطال سند مالکیت خوانده درحد مساحت و محدوده اعلام شده و صدور سند مالکیت به نام خواهان ها صادر می نماید. و در خصوص دعوی خواهان ها به طرفیت سازمان *اسناد با استناد به بند ۴ ماده ۸۴ قانون ایین دادرسی مدنی قرار رد دعوی خواهان ها را صادر می نماید. ( ص۱۱۳ ) شعبه *در تاریخ ۹۳/۰۹/۲۳ اقدام به صدور رای اصلاحی نموده و مطابق دادنامه اصلاحی به شماره *با حذف مندرجات مشخص شده مربوط به نظریه هیات کارشناسی و با استناد به ماده ۳۰۹ قانون ایین دادرسی مدنی و با تکیه بر نظریه کارشناس منتخب دادگاه به شرح ص ۷۸ الی ۸۱ مفاد نظریه کارشناس اخیر را جایگزین می نماید. سازمان *به دادنامه مذکور اعتراض و در تاریخ ۹۳/۹/۲۳ دادخواست تجدیدنظرخواهی تقدیم و در لایحه اعتراضیه معروض می دارد. کارشناس فقط با یک بازدید میدانی اکتفای نموده ، به بررسی عکس های هوایی نپرداخته است.و به دلیل کمی دقت امکان تامین اعتبار هزینه کارشناسی میسور نبوده است. خواهان های بدوی نیز به این دادنامه مذکور اعتراض و در تاریخ ۹۳/۱۰/۰۱ دادخواست تجدیدنظر خواهی تقدیم می نماید. و در لایحه تقدیمی معروض می دارند: سازمان *در تاریخ ۹۴/۰۹/۲۴ در پاسخ به استعلام موکلین اراضی موضوع پرونده را داخل در حریم روستا اعلام و از اراضی ملی مستثنی قلمداد کرد. اما مجددا ان اداره این ملک را جزی اراضی ملی اعلام می نماید. که این ناشی از ان است.که چون خواهان ها جهت احیای مجدد اقدام به تصحیح اراضی و اثار قدیمی نموده اند سازمان *سعی در تضییع حقوق انان دارد. مطابق دادنامه شماره *۴/۰۲/۲۹صادره از شعبه *نسبت به دادنامه تجدیدنظر تقاضای اعمال ماده ۴۷۷ نموده که پس از تایید رییس کل دادگستری استان و معاونت نظارت و موافقت رییس قوه قضاییه به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع گردیده است.
تقاضای اعاده دادرسی رییس کل محترم دادگستری استان *که پیوست درخواست اعاده دادرسی سازمان **نسبت به دادنامه شماره ۲۱۶- ۹۴/۰۲/۲۹ شعبه *مذکور که به تایید هیات کارشناسان قضایی معاونت قضایی همراه بوده است.و با موافقت رییس محترم قوه قضاییه رسیده است.به دلایل ذیل وارد است: با ملاحظه و بررسی در جامع اوراق پرونده محاکماتی و با مرور گزارش و نظر رییس کل محترم دادگستری استان *، نظر به اینکه اولا ریاست سازمان *جاسک طی نامه شماره ۲۵۴۲/۲۶/ج – ۹۸/۴/۲۴ به اقایان م. ز. پ. و ح. ی. اعلام نموده که در خصوص اعتراض به ملی شدن ۲۵۰۰/۲۷ هکتار از اراضی قریه *که به شماره ۱۷۷-۸۳/۰۱/۲۴ در دبیرخانه سازمان *شهرستان ثبت گردیده با بررسی های انجام شده اراضی اعتراضی در داخل حریم روستا واقع شده که بررسی ان در حیطه وظایف سازمان *شهرستان نمی باشد. ( ص ۱۱ پرونده ) وکیل تجدیدنظر خواهان طی لایحه ای در ورقه ۱۴۷ پرونده با استناد به همین موضوع در احقاق حق موکلین خود دفاع و درخواست رسیدگی نموده بود. ثانیا همانطور که اوراق پرونده حکایت دارد. اقایان نامبرده راسا به سازمان *اراضی *اعتراض داشته اند و در پرونده مانحن فیه ( پرونده کلاسه *حقوقی *) با تقدیم دادخواست ادعای مالکیت به میزان ۲۷/۲۵۰۰ هکتار از اراضی مورد خواسته را با حدود اربعه مشخص و معین که بعضا متفاوت از رای سازمان *بوده اما نهایتا در هر دو زمین به *ختم می گردد. تقاضا نموده اند و قطعات *قطعه را با شماره گذاری قطعات ۱ و ۲ که در شرق و غرب در محدوده رای سازمان *قرار گرفته اند یا خیر اظهارنظر نکرده و در این خصوص بررسی کارشناسی انجام نشده است.و دادگاه علی رغم وجود سابقه در مورد انچه را که کارشناسی ان را جزی مستثنیات اشخاص و غیر ملی اعلام نموده با انچه که در گذشته منجر به صدور حکم قطعی شده سوالی ننموده اند و این موضوع قابل اهمیت در تعیین حق و حقوق خواهان می باشد. رابعا با توجه به حدود اربعه تعیین شده در دو دادنامه و دادخواست های مربوط که یکسان به نظر می رسد که اخیرا حکم به غیر ملی بودن اراضی صادر شده و قبلا حکم قطعی بر ملی بودن صادر و اعلام می گردد. دارای ابهام می باشد.در نتیجه با توجه به اشکالات و ابهامات مذکور در دادنامه مستندا به تبصره ۳ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی کیفری نقض ، مقرر می دارد. پرونده به شعبه *اعاده تا پس از انجام تحقیقات خواسته شده و رفع ابهامات و اشکالات پرونده جهت صدور حکم به این شعبه اعاده شود. . با ارسال پرونده و ارجاع موضوع به هیات هفت نفره کارشناسان در راستای رفع نقص سپس پرونده به این مرجع اعاده شده و تحت نظر قرار گرفت. اولا: نظر به اینکه هیات کارشناسی هفت نفره در نظریه اصلی و تکمیلی خود صرفا احیای مورد تنازع را تا قبل از قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع مصوب ۱۳۴۶/۵/۲۵ با اصلاحات بعدی ، مورد کارشناسی قرار داده و اظهار نظر کرده است. در حالی که احیای تا قبل از انقلاب حتی تا سال ۱۳۶۵و همچنین تا تاریخ ۱۳۸۶ برابر مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام ، منشای اثار حقوقی مالکانه و غیره برای متصرف می باشد. علیهذا اعلام نظر کارشناسان ناقص تشخیص و پرونده اعاده تا مجددا هیات کارشناسان در مقاطع تاریخ مختلف راجع به اثار احیای و عمران اعلام نظر کنند.ثانیا: حسب تصمیم شعبه دیوان ، اخذ توضیح از طرفین با تشکیل جلسه راجع به ابهامات مندرج در تصمیم مورخ ۱۳۹۹/۵/۲۸ دیوان ضروری بوده است ، در حالی که شعبه تجدید نظر صرفا ارجاع به کارشناسی به صورت کلی داده است ، مع الوصف ، لازم است.در خصوص تک تک ابهامات مندرج در رای از طرفین اخذ توضیح گردیده و ابرازی ضمیمه و پیوست ، سپس پرونده اعاده گردد. . با انجام نیابت و اعاده پرونده تحت نظر قرار گرفت. هیات شعبه در تاریخ ۱۴۰۰/۲/۲۰ تشکیل و پرونده کلاسه *این شعبه تحت نظر است.با ملاحظه اقدامات انجام شده توسط شعبه *به شرح ذیل اتخاذ تصمیم می گردد.: خواهان ها مدعیند که غیر از رای شماره ۱۹۱- ۸۴/۱۲/۱۶ قاضی عضو کمیسیون که مقدار ۱۴۴/۲۵۰ مترمربع از اراضی *جزی اراضی ملی اعلام و با اعتراض انها نسبت به رای مذکور مطابق دادنامه شماره ۲۳- ۸۸/۶/۲۱ دادگاه عمومی بخش بشاگرد مقدار چهار هکتار ان جزی مستثنیات اعلام شده است.دعوی کنونی انها که در شعبه *مورد رسیدگی واقع شده راجع می باشد. به باقیمانده مساحت ملک به میزان ۱۲۸/۵۰۰ مترمربع که بدوا جزی اراضی حریم روستا اعلام شده بود ( برگ مندرج در صفحه ۱۱ پرونده ) و لکن بعدا توسط سازمان *جزی منابع ملی اعلام گردیده است.با توجه به اینکه ضرورت دارد. که مشخص شود. اولا چنین ادعایی صحیح است.یا خیر؟ ثانیا چنانچه غیر از رای مذکور در فوق که صریحا ناظر به مقدار چهارده هکتار و چهار هزار و دویست و پنجاه مترمربع می باشد. رای دیگری راجع به مابقی اراضی از طریق کمیسیون موضوع ماده ۵۶ صادر شده است.یا خیر؟ در صورت صدور تصویر ان اخذ گردد. در صورتی که صرفا منتهی به تنظیم برگ تشخیص شده است.مستند ان ارائه شود. ، لذا پرونده به همان دادگاه تجدید نظر ارسال می شود. تا به نیابت از این مرجع با دعوت نماینده بصیرو مطلع سازمان *با دردست داشتن سوابق پیرامون مراتب ، از نامبرده توضیحات لازم اخذ و منعکس شود. چنانچه موضوع دعوی منجر به صدور و تنظیم برگ تشخیص و یا رای کمیسیون شده است ، تصویر خوانا و شفاف ان ارائه نمایند پیوست پرونده و سپس با انجام نیابت نسبت به اعاده ان به این مرجع اقدام نمایند .با انجام نیابت و اخذ توضیحات از نماینده سازمان *مجددا اعاده و تحت نظر قرار گرفت. طرفین دعوت و اظهارات انها استماع شد.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از مشاوره چنین رای می دهد: نظر به اینکه ادعای نمایندگان اداره دادخواه در جلسه رسیدگی مورخ ۱۴۰۱/۳/۲۵ عمدتا مبنی بر ان بود که انچه به شرح دادنامه شماره *مورد لحوق حکم قرار گرفته و به میزان پنج هکتار از اراضی اختلافی جزی اراضی زراعی قلمداد گردیده است.با ملک موضوع دادنامه شماره ۲۳- ۸۸/۶/۲۱ صادره از شعبه *جزی اراضی زراعی اعلام شده است.همان است.که سابقا مطابق رای صادره از شعبه اول بشاگرد زراعی بودن ان اعلام گردیده است.و یا در طبیعت دو قطعه متفاوت و جدا از یکدیگر هستند. در صورت تطابق ایا تماما مطابقت دارد. یا خیر. چنانچه بخشی از انها با یکدیگر مطابقت داشته باشد. میزان ان با تهیه و ترسیم کروکی مشخص شود. با ارائه نظریه کارشناسان و ابلاغ به طرفین سپس پرونده اعاده گردد. چنانچه مستلزم پرداخت حق الزحمه باشد. پرداخت ان بر عهده سازمان *است.و تعیین میزان ان با دادگاه محترم می باشد. . با انجام نیابت و اعاده پرونده تحت نظر قرار گرفت.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای ع. ح. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:
رأی متن رأی
رایبا توجه به رسیدگی های معموله در تعاقب تجویز اعاده دادرسی و دعوت طرفین و استماع اظهارات نامبردگان در این مرجع و سپس تحصیل نظریه تکمیلی کارشناسان که اعلام داشته اند ان مقدار از ملک ادعای دادخوانده که جزی اراضی زراعی اعلام و مورد لحوق دادنامه اعاده خواسته گردیده است.غیر از اراضی می باشد. که سابقا به موجب دادنامه شماره ۲۳- ۸۸/۶/۲۱ صادره از شعبه *
رییس: س. ا. م. م. مستشار: ع. ح.