رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 1393/12/16 خانم س. گ. به استناد تصاویر عقدنامه و شناسنامه، دادخواستی به خواسته تقاضای صدور حکم طلاق با استعلام از خلیفه‌گری ا. استان آذربایجان شرقی به طرفیت آقای س. خ.الف. تقدیم و چنین توضیح می‌دهد- اینجانب طبق سند نکاحیه شماره ... دفترخانه شماره ... با خوانده در تاریخ 1391/2/14 ازدواج رسمی نمودیم که متاسفانه در این مدت تقریباً سه سال زندگی مشترک هیچگونه تفاهم اخلاقی با نامبرده جهت ادامه زندگی نداشته و نداریم و به جهات اینکه رابطه زناشوئی نرمالی از طرف زوج نداشته‌ایم و هر پنج، شش ماه یکبار رغبت زناشوئی داشته‌اند و کلا اتاق خود را جدا و به صورت مجردی زندگی می‌نماید و اینکه تمامی مخارج زندگی به دوش دیگران می‌باشد. لذا به استناد ماده 4 آئین نامه اجرائی قانون حمایت خانواده تقاضای صدور حکم طلاق را دارم. پرونده جهت رسیدگی به شعبه 21 دادگاه خانواده (حقوقی خانواده) ارجاع می‌گردد دادگاه بدواً مراتب درخواست طلاق و اقدامات مربوط به سازش و عدم سازش زوجین و حقوق و تکالیف آنان نسبت به هم را از شورای خلیفه‌گری ... آذربایجان استعلام می‌نماید. رئیس شورای خلیفه‌گری ... آذربایجان در پاسخ استعلام طی نامه شماره ت/115/15-1394/4/15 به دادگاه اعلام می‌کند در مورد خانم س. گ. فرزند الف. و آقای س. خ.الف. فرزند نسبات به استحضار عالی می‌رساند محکمه روحانی این خلیفه‌گری پس از تشکیل جلسات متعدد در تاریخ 1393/11/30 آخرین جلسه را برگزار و محکمه پس از استماع اظهارات طرفین و تشخیص عدم سازش رای بدوی را صادر نموه که طبق قانون احوال تشخیصه ... دادگاه تجدیدنظر تاریخ 1394/1/23 برگزار و پس از شنیدن اظهارات طرفین و سه ساعت بحث و تبادل افکار به این نتیجه رسید که به هیچ عنوان طرفین راضی به سازش نمی‌باشند بنابراین محکمه روحانی رای بدوی را به قوت خود باقی تشخیص داد لذا صدور حکم طلاق در مورد نامبردگان از طرف آن دادگاه با در نظر گرفتن حقوق طرفین بر اساس باب چهارم احوال تشخیصه ... که تصویر آن‌ها پیوست می‌باشد بلامانع است، متعاقب آن تصویر رای قطعی محکمه روحانی خلیفه‌گری ... آذربایجان در مورد پرونده طلاق زوجین به دادگاه تقدیم می‌نماید، شعبه مذکور در تاریخ ۱۳۹4/2/20 با حضور متداعیین تشکیل جلسه می‌دهد، خواهان اظهار داشت هر دو از اقلیت‌های ارمنی هستیم خواهان اهل ارمنستان بوده و خوانده ایرانی است فرزند مشترک نداریم سه سال زندگی مشترک را داشته لذا با مراجعه به مرجع عالی خلیفه ... در ... و طرح دعوی در خلیفه‌گری گواهی عدم امکان سازش صادر و به شرح دادنامه استنادی در پرونده حقوق مالی آنان تعیین تکلیف گردیده است لذا تنفیذ رای صادره را خواستار است سپس خوانده اظهار داشت ادعای خواهان صحیح است قبول دارد هر چند با وصف مزبور در رای خلیفه ... در حق او اجحاف صورت می‌گیرد، دادگاه پس از استماع اظهارات زوجین ختم رسیدگی را اعلام و طی دادنامه شماره 196-1394/2/22 ضمن شرح دعوای خواهان چنین رای می‌دهد: زوجه خواسته خود مبنی بر صدور حکم طلاق را در جلسه دادگاه به تنفیذ طلاق تغییر داده است با این ادعا که هر دو اقلیت‌های دینی ارمنی هستند خواهان اهل ارمنستان و خوانده ایرانی است فرزند مشترک ندارند سه سال زندگی مشترک زناشویی داشته‌اند با مراجعه به مرجع عالی خلیفه ... در ... و طرح دعوی در خلیفه‌گری گواهی عدم امکان سازش صادر و راجع به حقوق مالی زوجه به میزان 360000000 ریال بابت نفقه زوجه در زمان یا قبل از صیغه طلاق در حق زوجه تعیین تکلیف شده است و زوجه علاوه بر دریافت مبلغ مذکور مجاز به بردن هدایای دریافتی و جهیزیه‌ای که با خود به خانه زوج آورده و جواهراتی را که همسر خود داشته است می‌باشد و تا زمان ثبت طلاق زوج مکلف به تامین معاش روزمره و سرپناه و مسکن زوجه است خوانده با حضور در دادگاه ادعای خواهان را مورد تصدیق قرار داده است هر چند حسب اظهار در حق زوج اجحاف صورت می‌گیرد دادگاه نظر به مراتب بالا و لحاظ دادنامه قطعی شماره ح.ت/15/189 – ۱۳۹4/2/19 شورای حل اختلاف خلیفه در ارتباط با تعیین تکلیف حقوق مالی زوجین به شرح بالا و تصویر مصدق سند نکاحیه شماره 1673-1391/2/14 دفتر ازدواج شماره ... در دلالت بر رابطه زوجیت متداعیین به نظر موجبات خواسته فراهم است لذا با استناد به تبصره ذیل ماده 4 ق - حمایت خانواده مصوب 1391 حکم بر تنفیذ دادنامه اصداری از شورای محترم حل اختلاف خلیفه جهت ثبت طلاق و اجرای آن صادر و اعلام می‌دارد- پس از ابلاغ رای آقای س. خ.الف. با وکالت آقای ع. م. نسبت به آن اعتراض و تقاضای تجدیدنظرخواهی می‌کند شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی طی رای شماره 498-1394/4/6 دادنامه تجدیدنظرخواسته با این استدلال که با توجه به صراحت قسمت اخیر تبصره ماده 4 قانون حمایت خانواده لاحق که اعلام کرده «تصمیمات مراجع عالی اقلیت‌های دینی مذکور در امور حسبی و احوال شخصیه آنان از جمله نکاح و طلاق، معتبر و توسط محاکم قضائی بدون رعایت تشریفات تنفیذ و اجراء می‌گردد» رای صادره قابل اعتراض نبوده چون رسیدگی لازم در مراجع ذی‌ربط محکمه بدوی و تجدیدنظر صورت گرفته و محاکم دادگستری حق دخل و تصرف در اصل و فروعات آن را ندارد فلذا با رد تجدیدنظرخواهی قرار رد تجدیدنظرخواهی به استناد تبصره مذکور ماده 2 قانون آئین دادرسی مدنی صادر و اعلام می‌نماید این رای در تارخ 1394/4/11 ابلاغ و آقای س. خ.الف. با وکالت آقای ع. م. در تاریخ ۱۳۹4/4/11 نسبت به آن اعتراض و تقاضای تجدیدنظرخواهی می‌کند پرونده جهت رسیدگی پس از تبادل لوایح به دیوان عالی کشور ارسال که به این شعبه ارجاع می‌گردد. مشروح مفاد لوایح طرفین به هنگام ملاحظه گزارش قرائت خواهد شد. هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل است پس از قرائت گزارش آقای حیدرعلی حیدری عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

بر دادنامه فرجام‌خواسته ایراد وارد است - زیرا شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی طی رای شماره 498-1394/4/6 دادنامه شماره 196-1394/2/22 صادره از شعبه 21 دادگاه خانواده ... را به استناد قسمت اخیر تبصره ماده 4 قانون حمایت خانواده لاحق قابل اعتراض ندانسته و استدلال نموده چون رسیدگی لازم در مراجع ذی‌ربط محکمه بدوی و تجدیدنظر صورت گرفته و محاکم دادگستری حق دخل و تصرف در اصل و فروعات آن را ندارند قرار رد تجدیدنظرخواهی به استناد تبصره مذکور ماده 2 قانون آئین دادرسی مدنی را صادر کرده است. با مراجعه به پرونده اولاً از تبصره ماده 4 قانون حمایت خانواده مرقوم صرفاً قید شده « توسط محاکم قضائی بدون رعایت تشریفات تنفیذ و اجراء می‌گردد» بنابراین غیرقابل اعتراض بودن رای صادره استنباط نمی‌گردد. ثانیاً جهت و مبنای قانونی ذکر شده در مورد رد تجدیدنظرخواهی به استناد تبصره 2 قانون آئین دادرسی مدنی ذکر نشده است و استدلال به عمل در جهت عدم ورود به ماهیت دعوی و قطعیت رای توجیه قانونی ندارد فلذا در وضع فعلی رسیدگی ناقص تشخیص به استناد بند 3 ماده 471 و بند الف ماده 401 قانون آئین دادرسی مدنی دادنامه فرجام‌خواسته نقض و پرونده جهت ادامه رسیدگی و اظهار ماهوی به همان شعبه ارجاع می‌گردد.
رئیس و مستشار شعبه 12 دیوان عالی کشور
قدرت اله طیبی - حیدر علی حیدری